نشست تخصصی معرفی نانو فناوری های قابل استفاده در صنایع لوازم خانگی صبح روز سه شنبه ۱۲ اردیبهشت ماه سال ۹۶ در محل ستاد فناوری های نانو با همکاری انجمن صنایع لوازم خانگی ایران برگزار شد. نمایندگان شرکتهای پاکشوما، گلدیران، نیک کالا، کن، عالی نسب، انرژی، بوتان، استیل البرز، پدیده دنیای مدرن، دمنده، فیلور، پارسیران نوین در این جلسه حضور داشتند.
نشست تخصصی معرفی نانو فناوری های قابل استفاده در صنایع لوازم خانگی صبح روز سه شنبه ۱۲ اردیبهشت ماه سال ۹۶ در محل ستاد فناوری های نانو با همکاری انجمن صنایع لوازم خانگی ایران برگزار شد. نمایندگان شرکتهای پاکشوما، گلدیران، نیک کالا، کن، عالی نسب، انرژی، بوتان، استیل البرز، پدیده دنیای مدرن، دمنده، فیلور، پارسیران نوین در این جلسه حضور داشتند.
مشارکت 50 درصدی ستاد برای پرداخت هزینه ها به صاحبان صنایع
جلسه با سخنرانی دکتر اسدی فرد، مدیر کارگروه صنعت و بازار ستاد فناوری نانو آغاز شد. وی در ابتدا ضمن معرفی ستاد فناوری نانو و تاریخچه آن به بررسی روند دهساله اول توسعه ستاد فناوری نانو پرداخت. وی افزود ” طرح های تحقیقاتی از سال 2003 تا 2016 از 50 طرح به 8000 طرح افزایش یافت. اساسا هدف گیری اولیه برای قرار گرفتن در 15 کشور برتر دنیا بوده است.”
او با بیان این نکته که نانوتکنولوژی در بخش های مختلف صنعت کاربرد دارد و به همین دلیل در تمامی رشته های دانشگاهی شکل گرفته است افزود: ” در حال حاضر ایران در سطح اروپا و آسیا بعد از کشور آلمان دارای بالاترین سطح تولیدات علم است. اما در حال حاضر روند ستاد فناوری نانو بر سرمایه گذاری در بخش صنعت است. به طوری که ایران بتواند در میان کشورهای پیشرفته دنیا قرار بگیرد. در حال حاضر اروپا از آسیا در بخش نانو عقب تر است. و در آسیا هم ایران توانسته در جمع چند کشور پیشرفته مانند کره، چین، ژاپن قرار بگیرد. ”
اسدی فرد برای ورود به مرحله سرمایه گذاری صنعتی در نخستین گام ها از تشکیل 50 جلسه در شرکت های صنعتی برای آشنایی با توانمندی های بالفعل کشور خبر داد و سپس از بسته های ویژه ستاد در این بخش سخن گفت. او چالش فناورانه را که به صورت مسابقاتی برای حل طرح های صنعتی مطرح می شوند را بعنوان راهکاری برای تشویق صاحبان صنایع عنوان کرد و از تسهیلات مشارکتی به صورت 50-50 از طرف ستاد و صنعتگران خبر داد. برای مثال طرحی برای کاهش نفوذپذیری هوا در لایه های داخلی تایر خودرو برگزار و حاصل طرح در اختیار شرکت کویرتایر قرار داده شد.
اسدی فرد با معرفی شبکه تبادلات فناوری نانو افزود برای برنامه های رسوخ نانو در صنعت تا به حال 200 طرح اجرا شده است که شرکت های صنعتی از جمله بهران، نیرومحرکه رینگ پارس، زرنخ، گلریز و… مشارکت داشته اند.
یکی از پیشنهادات ستاد فناوری نانو که توسط اسدی فرد به شرکت کنندگان ارایه شد، استخدام دانش آموختگان دانشگاهی در رشته های فناوری نانو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی بود. او این اطمینان را داد که ستاد فناوری نانو تسهیلاتی برای پرداخت حقوق و بیمه این دانش آموختگان به صاحبان صنایع عرضه می کند.
در این جا یکی از نمایندگان صنایع لوازم خانگی پرسشی را از دکتر اسدی فرد مطرح کرد. او پرسید:
“برای فرهنگ سازی از طرف ستاد نانو چه حرکت هایی صورت گرفته است. برای مثال وقتی من از یک دهانشویه نانو بخواهم استفاده کنم از کجا بدانم که استفاده از آن چه تبعاتی می تواند داشته باشد؟”
اسدی فرد در پاسخ به این سوال با بیان اینکه بخش ترویج ستاد نانو یکی از فعالترین بخش ها است و با برگزاری کارگاه و دوره آموزشی و ساخت انیمیشن و مسابقات پیامکی برای دانش آموزان و دانشگاه ها فعالیت های متنوعی انجام می شود افزود: ” در تلویزیون و رسانه های ملی بیشتر از نانوتکنولوژی به مباحث هسته ای پرداخته می شود با این حال مردم به محصولات نانو رویکرد مثبتی دارند و این هم خوب است و هم مراقبتی را می طلبد که شاهد سواستفاده در این زمینه نباشیم. هر محصولی که با نانو مرتبط باشد باید به نحو مستقیم و غیر مستقیم توسط کمیته وزارت بهداشت تایید شود.”
حلقه مفقوده مابین صنعت و دانشگاه
در بخش دیگری از جلسه دکتر حبیب اله انصاری نماینده انجمن لوازم خانگی ایران به ایراد نظراتش در این باره پرداخت و گفت :
” برای پیدا کردن جایگاه مناسب برای محصولات نانوفناورانه در صنایع، باید یک هم افزایی بین بازار و نگاه مردم ایجاد شود. بعد از انقلاب صنعتی و هوش مصنوعی باید تکنولوژی و انسان همراه و هماهنگ با یکدیگرعمل کنند. نکته مهم آگاهی و علم در کنار تجربه است. تجربه اندوزی و تخصص گرایی باید در کنار یکدیگر حرکت کنند. کیفیت شناسی در محصول هم عامل مهمی است. حلقه مفقوده مهمی در ارتباطات صنعت و دانشگاه وجود دارد که باید با ورود علم گرایی به مسایل صنعتی این مساله را رفع کنیم. ”
دکتر انصاری با اشاره به اینکه برپایی چنین نشست هایی را به فال نیک می گیرد ابراز امیدواری کرد که در سال 96 به دستاوردهایی برسیم که این باور ایجاد شود که می توان این محصولات را در کشور تولید کرد. برای رسیدن به این هدف، او بهترین کار را فرهنگ سازی درست دانست.
معرفی فناوری های تجاری شده همکار با ستاد نانو برای لوازم خانگی
در این قسمت از نشست ، نماینده ستاد نانو به معرفی خدمات متقابل ستاد برای ارتباط بین بخش دانشگاهی و صنعت پرداخت. در ادامه به آشنایی با فناوری هایی پرداخته شد که با استفاده از روش های نانومحور می توانند در بخش های مختلف تولید در صنایع لوازم خانگی مورد استفاده قرار بگیرند وبه شکل تجاری شده در صنعت مورد استفاده هستند.
فناوری های تجاری شده در این بخش عبارت بودند از:
•فناوری پلاسما جت اتمسفری
استفاده ها به منظور:
-تمیزکاری سطحی
-افزایش چسبندگی الاستومرها
-بهبود درزبندی( بسیار مهم در بخش صنایع لوازم خانگی)
-افزایش چاپ پذیری و رنگ پذیری
ازشرکت: کاوش یاران فن پویا در حوزه نساجی
توضیحات بیشتر:
پلاسما حالت چهارمی از ماده است که بر اثر افزایش سطح انرژی ایجاد می شود. با استفاده از این مواد روی سطوح ، زبری سطح افزیش پیدا می کند و رنگ ها بهتر روی سطح جذب می شوند. همچنین مواد فعال سطحی شیمیایی که در صنایع رنگ بسیار مورد استفاده هستند روی پلاسما عملکرد بالاتری دارند.
استفاده به منظور:
-تمیز و ضدعفونی کردن سطوح
-دفع انواع لکه های آب و روغن
ازشرکت : بسافناوران نصیر
استفاده به منظور:
-ایجاد خاصیت ضد سایش
-مقاوم در برابرخوردگی
-کاهش چسبندگی مواد
-افزایش عمر قالب ها 2-7 برابر و کاهش هزینه تعمیر و نگهداری
-کاهش توقف خط تولید
-کاهش اتلاف مواد اولیه
از شرکت: سوین پلاسما در اصفهان
استفاده به منظور:
شیرآلات
از شرکت: یارنیکان صالح
استفاده به منظور:
جایگزین پوشش های فسفاته و کروماته که در اروپا ممنوع هستند با قابلیت زیست سازگاری بالا
افزایش استحکام مواد کامپوزیتی با قابلیت ضد خراش و ضد باکتری
قابل استفاده در ساخت قطعات داخلی یخچال، ماشین لباسشویی، اتصالات سینک های ظرفشویی
از شرکت: شیلرفرایند
• گرانول آنتی باکتریال
از شرکت: آریا پلیمر پیشگام و پارسا پلیمر شریف
ازشرکت: رامبوآلیبرت ( بر پایه نقره)
ازشرکت: رنگدانه سیرجان ( بر پایه نانواکسید روی)
استفاده به منظور:
ایجاد خواص ضد خوردگی
ازشرکت: فام گستر ماهان
ازشرکت: نانوفناوران نانوصنعت معین
ازشرکت: تراوا گستر آریا
ازشرکت” دانش پژوهان صنعت نانو ( در زمینه تولید محصول جدید فعالیت ندارند بلکه برای بالابردن کیفیت تولید بهره وری استفاده می شوند)
ازشرکت: پیام آوران نانوفناوری
استفاده به منظور:
فیلتر کولرهای گازی و آبی
از شرکت: بهران فیلتر
از شرکت: نانوفناوران خاور
استفاده به منظور:
فیلترهای نیروگاهی
ازشرکت: فناوران نانومقیاس
افزایش مواد نانو جهت بهبود خواص انتقال حرارت آب رادیاتور
نانوپوشش های فلزی برای صنایع پکیج و رادیاتور
محلول های ضد آب و لک
از شرکت: نانوپاد شریف
استفاده به منظور:
تولید کننده الکترود نانوکامپوزیتی مس-آلومینا
ازشرکت: آرتاش کامپوزیت
-پوشش چربی گریز سطح
نانوباتری
نانوکامپوزیت های پلیمر آنتی استاتیک هادی
•جدیدترین فناوری های نانو معرفی شده در صنایع لوازم خانگی
پتوهای عایق صوت می توانند در جاروبرقی کاربرد داشته باشند. صدا را کم می کنند و بسیار سبک هستند. جنس این مواد از آیروژل ها می باشد که 99 درصد وزن آن ها را هوا تشکیل می دهد. و خواص عایقی بسیار بالایی دارند.
بعد از این توضیحات یکی از حضار سوالی مرتبط در این زمینه را مطرح کرد.
سوال: آیا ستاد فناوری نانو فقط در جهت ارایه پروپوزال کمک میکند و صنعت خودش باید به تنهایی کار را ادامه دهد؟ نحوه تامین هزینه ها به چه صورت خواهد بود؟
جواب: برای فناوری هایی مثل پلاسما که تجاری شده اند نیازی به سرمایه گذاری بخش صنعت نیست. تجهیزات این فناوری ها بسیار مقرون به صرفه هستند.
برنامه لیزینگی وجود دارد که برای سایر طرح ها به صورت مشترک از طرف ستاد و صنعت هزینه هایی پرداخت می شوند. 50 درصد اول این هزینه ها را ستاد فناوری نانو تقبل و مابقی را صنعت می پردازد. در صورت به نتیجه نرسیدن طرح هزینه ها به بخش صنعت عودت داده می شود.
بعد از پایان توضیحات نماینده ستاد فناوری نانو 4 شرکت دعوت شده در نشست با ارایه پاورپوینت هایی به معرفی محصولات و خدمات شرکت های خود پرداختند و به سوالات حضار پاسخ دادند.
•شرکت مهندسی سوین پلاسما:
ارایه دهنده خدمات پیشرفته پوشش دهی سطحی به روش PVD(لایه نشانی به روش بخارفیزیکی)
ویژگی های اصلی: با افزایش طول عمر محصولات باعث کاهش هزینه ها می شوند.
سوال مرتبط یکی از شرکت های لوازم خانگی:
آیا پوشش دادن پیچ های دنده ریز که در صنایع ظریف و حساس لوازم خانگی و پزشکی کاربرد دارند باعث نمی شود که دنده درشت شده و کارکرد خود را از دست بدهد؟
جواب نماینده شرکت:
لایه ها در حد 3 تا 4 میکرون هستند. اگر پیچ ها خیلی ریز باشند باید با صاحبان صنایع هماهنگی هایی صورت بگیرد. برای مثال برای صنایعی که موتورهای انژکتوری تولید میکنند، ضخامت لایه ها را کنترل و تلورانس ابعادی را حفظ می کنیم. ترکیبات لایه نشانی در حدود 50 نوع هستند. با این حال باید روی پیچ های ریزتر بررسی های بیشتری انجام داد.
سوال مرتبط یکی از شرکت های لوازم خانگی:
آیا باید همیشه ارتباط بین شرکت و صنایع بعد از خرید محصولات وجود داشته باشد؟
جواب نماینده شرکت:
نقش شرکت سوین پلاسما قبل از خط تولید است. قالب های نو به این شرکت داده شده و پوشش دهی روی پیچ ها و یا قطعات انجام می شود و دوباره تحویل صنایع می گردد.
اگر صنایع قصد استفاده از یک لایه روتین برای پوشش دهی داشته باشند در این صورت می توانند خودشان به طور مستقل هم این دستگاه را خریداری کنند.
•شرکت یار نیکان صالح:
ارایه دهنده دستگاه پوشش دهی صنعتی به روش ARC PVD
استفاده در آبکاری خلا برای تولید پوشش های تزیینی و سخت
مناسب برای پوشش دهی فلزی جهت استفاده در تولید شیرآلات
مناسب برای پوشش دهی شیشه جهت استفاده در استنلس آسانسور و ورودی نما با رنگ های طلایی و دودی
ویژگی های اصلی: سازگاری با محیط زیست و عاری از آلودگی، مقاومت بالا در برابر خوردگی و سایش، با تنوع رنگی بالا و کاهش هزینه های تولید
تمامی محصولات این شرکت با استفاده از آزمون Salt Spray تست شده و بیش از 250 ساعت مقاومت از خود نشان میدهند که نشان دهنده تکرارپذیری بالای این محصولات است.
سوالات مرتبط یکی از شرکت های لوازم خانگی:
آیا امکان پوشش دهی موضعی وجود دارد؟
پاسخ:
باید یک قسمت از سطح پوشانده شود. با پوشش و برچسب روی قطعات را می پوشانیم و بعد طرح را به صورت موضعی می توانیم اجرا کنیم.
آیا مانند آبکاری سنتی نیاز به پرداخت سطح وجود دارد؟
پاسخ:
نیاز بیشتری به پرداخت وجود دارد. چون زیرلایه دارای یک میکرون هست پس باید پولیش بسیار مناسب روی سطح انجام شود و بعد عملیات لایه نشانی صورت بگیرد.
مواد اولیه مورد نیاز در این کار چیست؟ هزینه ها در مقایسه با روش سنتی در چه حد خواهد بود؟
پاسخ:
بستگی به کابرد دارد. مثلا اگر فلز تیتانیوم با گاز نیتروژن ترکیب شود رنگ آن طلایی خواهد بود. برای قطعات دودی رنگ از گاز استیلن و تیتانیوم استفاده می شود. برای رنگ Rose gold از ترکب گاز نیتروژن و زیرکونیوم استفاده می شود. هزینه خرید دستگاه را اگر صنعت تقبل کند هزینه تولید خیلی بالا نخواهد بود. برای مثال در مدت 3 ماه و روزی 8 ساعت با 10 میلیون تومان می توان قطعات با ضخامت پوششی 600-700 نانومتر را در مقیاس انبوه تولید کرد. هزینه خرید دستگاه در حدود 480 میلیون تومان است. نکته مهم بازدهی و کارایی بالای این دستگاه ها می باشد.
شرکت شیلر فرآیند پارس
ارایه دهنده خدمات آماده سازی سطوح فلزی قبل از اعمال رنگ
ویژگی های اصلی: پوشش بالاتر سطحی روی محصولات ایجاد می شود. در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارند.
شرکت پارسا پلیمر شریف
ارایه دهنده آمیزه های پیشرفته پلیمری برای تولید قطعات پلاستیکی در صنایع لوازم خانگی
ویژگی های اصلی: ظرفیت تولید سالانه 20 هزار تن هست. 7 هزار تن از این محصولات زیست سازگار هستند.
کاربرد اصلی محصولات این شرکت در صنایع خودروسازی و لوله سازی هستند. در بازار لوازم خانگی هم برای تولید پلاستیک های ضدخراش فعالیت دارند.
صنایعی که این شرکت تا به حال با آن ها همکاری کرده است عبارتند از:
هایر اسنووا
قطعات یخچال
خزر پلاستیک
برای تولید جاروبرقی، همزن، میکسر،
دمنده
برای تولید فن
الکتروکاوه
تولیدات پلی کربنات های تک رنگ برای تاخیراندازهای شعله و گاز
توضیحات:
نماینده این شرکت با اشاره به شرایط اقلیمی ایران که بسیار خشک آفتابی است گفت: وقتی لوازم خانگی در معرض تابش نورآفتاب قرار می گیرند، رنگ آنها زرد می شود و از بین می روند. برای حل این مشکل با همکاری شرکت BASF آلمان و با توجه ویژگی های بومی منطقه های ایران، محصول مشترکی تولید شده است. محصولات بسته بندی این شرکت توسط پلاستیک های دوست دار محیط زیست ساخته می شوند. محصولات کشاورزی هم برای پوشش دهی گلخانه ای کاربرد دارند. در تولید الیاف موکت و فرش هم فعالیت هایی وجود دارد.
قطعات جانبی موتور هم تولید شده است که در رومانی برای موتور پرشیا و در ترکیه برای شرکت رنو تست شده اند. آزمایشگاه های این شرکت دارای بالاترین تجهیزات تحقیقاتی هستند.
تاییدیه های بین المللی شرکت:
ISO9001
ISO10002
ISO/IEC 17025
ISO/TS 16949
ستاد باید در بحث اصلاح قوانین فعالتر عمل کند.
در ادامه جلسه نماینده شرکت بوتان ، مهندس قادری، سوال مهمی را مطرح کرد. او گفت:
“بنا به اذعان دکتر اسدی فرد در حدود 10 سال است که ستاد نانو شروع به فعالیت مستمر کرده است. پس چرا به نتایج قابل توجهی نمی رسیم؟ در زمینه صنایع فلزی مربوط به شرکت خودمان عرض می کنم که ما یک مشکل بزرگ در استفاده از روش های جدید داشتیم. روشی که به ما معرفی شده بود، افزودن مواد به مبدل های حرارتی آب گرم کن بود. این طرح در مقیاس آزمایشگاهی بسیار خوب جواب داده بود اما زمانی که خواستیم طرح را وارد صنایع عظیم تر بکنیم طرح ها اکثرا متوقف می شوند.
من پیشنهاد می کنم با استفاده از طرح های تبلیغاتی این اتفاقات به حضور عموم مردم برسد. در شبکه های اجتماعی و رسانه های دیداری هیچ همتی برای این کار وجود ندارد. این کار باید توسط ستاد نانو سرمایه گذاری شود. در بحث قوانین هم هیچ تلاشی برای نهادینه کردن از طرف ستاد نانو نمی شود. سازمان استاندارد هیچ انگیزه ای برای همکاری در تولید محصولات جدید ندارد. زیرا وقتی رسیدن به سطح راندمان استاندارد این سازمان با محصولات سنتی به سادگی وجود دارد هیچ انگیزه ای برای سرمایه گذاری در بخش های جدید نمی ماند. از طرفی مردم چون درباره صنایع نانوفناور و تفاوت در میزان آلودگی حاصل از بخاری های نسل جدید و قدیم اطلاعات زیادی ندارند، اقبالی هم به محصولات جدید نشان نمی دهند. پس تا زمانی که این اصلاحات صورت نگیرد توقع هیچ پیشرفتی نمی توان داشت.
دکتر اسدی فرد در پاسخ این سوال گفت:
” در حدود 40 استاندارد ملی تدوین شده است. در بحث اصلاح قوانین باید صاحبان صنایع و نمایندگان ستاد نانو در کنار هم حرکت کنند. در همه جای دنیا شرکت های پیش رو خودشان برای تدوین استانداردهای جدید اقدام می کنند.”
نماینده شرکت بوتان نیز با بیان این نکته که وقتی وارد ساختمان استاندارد می شوم چون ذهنیت غلطی وجود دارد که فرد برای فروش محصولات خود حقایق را بیان نمی کند و در نتیجه همکاری هم صورت نمی گیرد تاکید کرد که اصلاح این قوانین نمی تواند با شرایط فعلی به تنهایی و بدون حضور نهادهایی مثل ستاد صورت بگیرد.
خلایی که در فرهنگ سازی وجود دارد را قبول کنیم
در اینجا دکتر انصاری با ایراد صحبت هایی در این باره نظرات خود را بیان کرد. او گفت: “درباره حرف های مهندس قادری باید عرض کنم که خلایی که ایشان به آن اشاره می کنند، باید بسیار مورد توجه قرار بگیرد. عدم فرهنگ سازی در بستر جامعه باعث می شود تلاش شرکت های دانش بنیان به جایی نرسد. در این چندسالی که نمایشگاه نانو برگزار می شود، دستاوردهای بسیار پایینی وجود دارند. اطلاع رسانی درباره چنین صنایعی نباید مانند نمایشگاه های مواد خوراکی باشد. باید با فرهنگ سازی این نمایشگاه ها را رونق بخشید. شناخت عمیق مردم از صاحبان دانش و اندیشه به این مساله کمک میکند. باید برای افزایش صادرات و تولیدات محصولات جدید با برنامه ریزی صحیح جامعه را بیدار کنیم.
دکتر اسدی فرد در پاسخ به این اظهارات هم با ذکر مثالی گفت:” بیشترین مشکل در این باره اصرار صاحبان صنایع بزرگ برای خرید محصولات آماده است. برای مثال در صنایع پتروشیمی ما نمی توانیم آن ها را راضی کنیم که کاتالیست های آماده را با کاتالیست های تولید داخل جایگزین کنند. در حال حاضر ما به شرکت های کره ای چینی و مالزی فیلتر صادر می کنیم اما هنوز برخی در داخل به این توانمندی باور ندارند.”
بعد از این پرسش و پاسخ ها نمایندگان برخی شرکت ها به معرفی بیشتر ادامه دادند و در نهایت این جلسه بعد از 3 ساعت به اتمام رسید و شرکت کنندگان برای بازدید از نمایشگاه جانبی تولیدات نانوفناورانه جلسه را ترک کردند.
