مدل کسبوکار چارچوبی برای خلق پول و ثروت است. این چارچوب نشان میدهد که یک بنگاه چه مجموعه فعالیتهایی را، چگونه و در چه زمانی میباید انجام دهد تا مشتریان نیازهای خود را برطرف نموده و بنگاه نیز به سود موردنظر خود دست یابد.
مدل کسبوکار بیان میکند که یک بنگاه چگونه با تولید محصول و یا ارائه خدمات خود، خلق ارزش میکند. بهبیاندیگر این مدلها که درواقع چارچوبی برای پولسازی هستند، به سه پرسش کلیدی در مورد بنگاهها پاسخ میدهند:
کدام فعالیتها، چگونه و چه وقت باید انجام شوند؟
پاسخ صحیح به این پرسشها منجر به عملکرد مناسب بنگاهها و ارائه مزایای مطلوب به مشتریان شده و درنهایت سود را برای بنگاه به ارمغان میآورد.
بعضی مواقع نیاز است که بهمنظور رشد، نهتنها به حوزه بازار ناشناخته نفوذ کرد، بلکه گاهی نیاز است که مدل کسبوکار ناشناخته نیز مورداستفاده قرار گیرد.
چه زمانی؟
5 موقعیت استراتژیک وجود دارد که در آنها نیاز به تغییر مدل کسبوکار احساس میشود:
1. زمانی که یک نوآوری برای رفع نیازهای مجموعه گستردهای از مشتریان بالقوه، که تاکنون به دلیل گران بودن و یا پیچیده بودن راهکارهای موجود، به بازار مصرفکنندگان آنها وارد نشده بودند، موردنیاز است.
2. فرصت سرمایهگذاری بر روی نشان تجاری یک فناوری جدید با یک مدل کسبوکار جدید و یا فرصت اهرم نمودن یک فناوری مورداستفاده (موردپسند) با آوردن آن به یک بازار جدید (همچون آوردن فناوریهای حوزه نظامی به فضای تجاری).
3. فرصت انجام یک کار که تاکنون انجام نشده است. این موضوع در صنایعی که تمرکز شرکتهای موجود در آن بر روی محصولات و یا بخشهایی از مشتریان که نیازمند اصلاح محصولات فعلی است، بروز میکند.
4. ارائه یک محصول و یا خدمت با کمترین هزینه.
5. نیاز پاسخگویی به تغییر رقابت. برخی مواقع رقابت یک کسبوکار از بخش فعلی به یک بخش جدید تغییر پیدا میکند و نیاز است که بنگاهها رقابت خود را در بخش جدید متمرکز نمایند.
بخشهای اصلی یک مدل کسبوکار به شرح زیر است:
1. مشتریان
2. ارزش پیشنهادی مشتری
3. کانالهای توزیع
4. ارتباط با مشتریان
5. فعالیتهای کلیدی
6. منابع کلیدی
7. شرکای کلیدی
8. جریان درآمدی
9. ساختار هزینه