شرکت گسترش فناوری خوارزمی موفق به تولید نانوکاتالیست سولفورزدائی حاوی نانوذرات اکسیدروی شد.
کاتالیست‌های سولفورزدائی حاوی نانوذرات اکسیدروی پرکاربردترین و مهم‌ترین جاذب مورداستفاده برای سولفورزدایی و حذف سولفید هیدروژن (H2S) از گاز طبیعی، گاز سنتز و جریان دی‌اکسیدکربن در صنایع پتروشیمی و فولاد است.
تأثیر مخرب سولفید هیدروژن بر عملکرد کاتالیست‌های مورداستفاده در واحدهای فولاد، پالایشگاهی و پتروشیمی خصوصاً کاتالیست‌های ریفرمینگ و انتقال آب-گاز به صورتی است که سبب می‌شود میزان فعالیت کاتالیست‌ها به‌طور موقت یا دائمی کاهش شدیدی پیداکرده و سرعت تولید و سایر پارامترهای فرآیندی کاهش چشمگیری یابد. از دیگر مضرات ورود سولفور به درون راکتورها، می‌توان به کاهش طول عمر کاتالیست‌های مورداستفاده در ریفرمرهای تولید گاز احیاء اشاره کرد.
از خصوصیات مهم موردنیاز جاذب‌ها، دانسیته مناسب شارژ، میزان استحکام بالای قطعات، داشتن سطح ویژه بهینه، اندازه و حجم حفرات مناسب، ظرفیت جذب بالای سولفور، میزان پایین سایش قطعات (تولید پودر اندک در اثر عبور گاز از درون بستر) و افت فشار بستر است. دستیابی به بالاترین حد در مورد کلیه این پارامترها به‌طور هم‌زمان با هم به سبب تضاد ماهیتی، امکان‌پذیر نیست و تنها با توجه به پارامترهای فرآیندی و عملیاتی که جاذب باید در آن H2S را از جریان گاز حذف کند می‌توان مقدار بهینه‌ای برای این خصوصیات فیزیکی و شیمیائی تعیین کرد.
به‌عبارت‌دیگر تولید یک نوع جاذب که بتواند برای کلیه فرآیندها مورداستفاده قرار بگیرد و بهترین عملکرد را در حذف سولفور داشته باشد امکان نداشته و جاذب‌های مورداستفاده در واحدهای پالایشگاهی، پتروشیمی، گاز، واحدهای شیمیایی و احیاء مستقیم با هم تفاوت دارند. تنظیم و بهینه‌سازی این خصوصیات، در حین فرآیند تولید امکان‌پذیر بوده و با ایجاد تغییرات در نوع پارامترهای سنتز، کلسیناسیون، شکل‌دهی مواد و مقادیر اختلاط مواد انجام می‌شود.
به‌واسطه تولید جاذب‌های سولفورزدائی حاوی نانوذرات می‌توان سطح ویژه بالاتر، مقدار جذب بیشتر سولفور در میزان ثابت اکسیدروی، عملکرد پایدارتر با زمان و به‌طور غیرمستقیم قطعات با استحکام بیشتری تولید کرد. با کاهش اندازه ذرات اکسیدروی و پخش بهتر آن‌ها نیز می‌توان در شدت جریان بیشتر خوراک یا همان سرعت‌های عبوری بالاتر (زمان ماند کمتر) به میزان جذب بیشتری از سولفور، بدون افزایش دمای راکتور دست یافت.
روش تولید به این صورت است که ابتدا با فرآیند خاصی نانوذرات اکسیدروی با خصوصیات مناسب (سطح ویژه و حجم حفرات مناسب) تهیه می‌شود. سپس اکسید تولیدی با بایندر مناسب مخلوط شده و با اضافه نمودن افزودنی‌های مناسب مانند ماده روان‌ساز، رطوبت مناسب و یک بایندر خاص دیگر، شکل‌دهی با روش اکستروژن انجام‌شده و سپس جاذب خشک‌شده و در دمای مناسب جهت دستیابی به مقدار سطح ویژه، دانسیته قطعه و میزان حجم حفره مناسب کلسینه می‌شود تا محصول نهائی به دست آید.
ازجمله خواصی از محصول که به‌واسطه استفاده از نانوفناوری بهبودیافته می‌توان به افزایش سطح ویژه، ظرفیت جذب سولفور، مقدار استحکام و سایش قطعات نام برد.
ازجمله مزایای رقابتی کاتالیست تولیدشده توسط شرکت گسترش فناوری خوارزمی در قیاس با سایر تولیدکنندگان می‌توان به جذب سولفور بالاتر در مقدار ثابت دما و شدت جریان گاز خوراک، سطح ویژه بیشتر، استحکام مناسب و سایش پائین قطعات اشاره کرد.
به‌طورکلی می‌توان قیمت مناسب محصول در مقایسه با کاتالیست‌های وارداتی مشابه، عملکرد مؤثرتر و بالاتر در جذب سولفور، مقدار سطح ویژه بالاتر جهت جذب سولفور در شدت جریان‌های بالاتر خوراک، استحکام مناسب قطعات در حین حمل‌ونقل، بارگذاری و حین فرآیند، سایش کمتر جاذب تولیدشده در اثر عبور گاز درون راکتور و افت فشار کمتر درون راکتور در اثر سایش کمتر قطعات را از مزایای رقابتی محصول تولیدی شرکت گسترش فناوری خوارزمی نسبت به نمونه‌های موجود در بازار عنوان کرد.
تولید روزانه ۲ تن نانوکاتالیست سولفورزدائی اکسیدروی
گسترش فناوری خوارزمی به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان فعال درزمینه تحقیق، توسعه و تولید انواع جاذب‌ها و کاتالیست‌های صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی و فولاد و همچنین بازیابی فلزات پایه از کاتالیست‌های مستعمل فعالیت دارد. این شرکت تاکنون توانسته قراردادهای متعددی در خصوص کاتالیست‌های تولیدی با واحدهای تولیدی منعقد کند و تاکنون محموله‌های کاتالیستی زیادی را تولید و به واحدهای صنعتی تحویل داده است. این کاتالیست‌ها هم‌اکنون در این واحدها فعال بوده و عملکرد کاملاً مناسب و قابل‌رقابتی با محصولات خارجی داشته است.
ارزیابی نانومقیاس بودن محصول و صادر شدن گواهی نانومقیاس توسط ستاد توسعه فناوری نانو، پس از نمونه‌برداری از محصول در حال تولید از خط تولید صنعتی انجام گرفته است.
محصول تولیدی تمامی مراحل آزمایشگاهی، نیمه‌صنعتی و صنعتی را سپری کرده و با گواهی نانومقیاس در مقیاس صنعتی، خط تولید این محصول راه‌اندازی شده و تولید روزانه ۲ تن محصول در آن انجام می‌شود. هم‌اکنون دو محموله، در کل ۲۰۰ تن سفارش دریافت و تحویل داده شده است.
شرکت گسترش فناوری خوارزمی توانسته به‌واسطه خط تولید این محصول با سرمایه ۱۵۰ میلیارد ریال، ۲۰ نفر را به‌طور مستقیم مشغول به کار کند و در سال ۱۳۹۶ از محل فروش این محصول ۴۰ میلیارد درآمد کسب کند.
هم‌اکنون نیاز بازار به جاذب‌های سولفورزدائی در کشور ۱۰۰۰ تن در سال است که برآورد می‌شود با توجه به طرح‌های توسعه‌ای در صنایع مختلف به ۱۵۰۰ تن برسد. میزان تولید محصول در شرکت گسترش فناوری خوارزمی نیز هم‌اکنون ۱۰۰۰ تن در سال است که می‌تواند ظرفیت آن تا دو برابر افزایش یابد.
ازجمله شرکت‌های طرف قرارداد برای مصرف محصول می‌توان به شرکت فولاد خوزستان و شرکت فناور معادن و فلزات MMTE جهت واحد احیاء مستقیم گل گهر (کوثر و گوهر) اشاره کرد.
این محصول توانسته علاوه بر دریافت گواهینامه نانومقیاس از موسسه خدمات فناوری تا بازار، تست‌های فیزیکی ـ شیمیائی و میزان ظرفیت جذب بالای محصولات توسط پژوهشگاه صنعت نفت را نیز با موفقیت پشت سر بگذارد.
ارائه محصول در کنفرانس‌های داخلی مانند کنفرانس گاز سنتز و نیتروژن ایران به همراه نمایشگاه‌های مختلف داخلی مانند نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز و پتروشیمی، نمایشگاه چشم‌انداز صنعت فولاد، نمایشگاه IFP، نمایشگاه بین‌المللی خارجی نفت و گاز ابوظبی ADIPEC (یکی از معتبرترین نمایشگاه‌ها درزمینه محصولات به‌کار رفته در صنعت نفت)، نمایشگاه‌های فناوری، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری و نمایشگاه ایران نانو، ازجمله فعالیت‌های صورت گرفته برای معرفی محصول بوده است.
در کنار این اقدامات، بازدیدهای صورت گرفته از سوی کارشناسان مختلف واحدهای صنعتی تولیدی کشور (واحدهای پالایشگاهی، پتروشیمی، فولاد و غیره) نقش مهمی در معرفی این محصول دارد.
