گندزدایی آب در صنایع دریایی و پتروشیمی با فناوری نانوی ایرانی

شرکت «آتیه پردازان ظهور شریف» آند با پوشش نانوساختار مخلوط اکسیدهای فلزی با کاربری الکترولیز آب دریا تولید کرده است. از این سامانه برای گندزدایی آب برج‌های خنک‌کننده پتروشیمی نیز استفاده می‌شود.

امروزه به علت پیشرفت قابل توجه در صنایع مختلف، نیاز به آب به عنوان سیال اصلی در فرآیندهای صنعتی بیش از پیش نمایان شده است. این امر در صنایع مرتبط با نفت و گاز مانند پتروشیمی‌ها بیشتر نمایان است. به همین دلیل اکثر این صنایع نزدیک به آب دریا یا منابع بزرگ دیگری مثل رودخانه‌ها احداث می‌شوند.

آب دریا دارای حدود 3 درصد سدیم کلرید و مقادیری از یون‌های دیگر مانند منیزیم، سولفور اکسید، کلسیم، پتاسیم و… است. علاوه بر این، مقادیر زیادی از میکروارگانیسم‌ها و مواد آلی در آب وجود دارند که می‌توانند به سطوح لوله‌ها و تجهیزات فرایندی بچسبند، رشد کنند و باعث مشکلاتی نظیر خوردگی، کاهش راندمان، افزایش مقاومت حرارتی و … شوند. این مشکل با افزودن مقادیر کمی از یک ماده گندزدا به جریان آب مرتفع می‌شود.

یکی از مهم‌ترین و موثرترین مواد گندزدا، سدیم هیپوکلریت است. افزودن این ماده به آب مصرفی در صنایع باعث کاهش مشکلات ناشی از رسوب و خوردگی می‌شود. برای تولید این ماده از الکترولیز آب دریا تحت فرایندی بنام الکتروکلریناسیون استفاده می‌شود. با مقایسه روش‌های گندزدایی در سال‌های اخیر، الکتروکلریناسیون به صورت یک سیستم ایمن، قابل اعتماد و روشی اقتصادی برای گندزدایی پیشنهاد شده و روش مناسبی برای تولید هیپوکلریت سدیم در محل مصرف است.

هدف اصلی تولید هیپوکلریت سدیم از آب دریا در نقطه مصرف، فراهم کردن یک محلول گندزدای قوی و مقرون به صرفه و یک محیط ایمن برای محافظت از تجهیزات در واحدهای صنعتی است. زمانی که این محلول به آب سرویس در واحدهای صنعتی و نیروگاه‌ها تزریق می‌شود، به عنوان یک حفاظ پربازده و مطمئن برای تجهیزات در مقابل هر گونه رسوب مواد آلی عمل می‌کند. تولید هیپوکلریت سدیم در محل مصرف 2 مزیت عمده دارد:

بعلت ماهیت نسبتاً ناپایدار سدیم هیپوکلریت، نگهداری و ذخیره‌سازی میان مدت این ماده باعث تجزیه شدن و از دست رفتن خواص آن می‌شود. بنابراین بهتر است این ماده در محل و در زمان مصرف تولید گردد.
باعث قطع هرگونه وابستگی واحد به تأمین مواد گندزدای تولید شده در خارج از واحد و سایر هزینه‌ها و مخاطرات ناشی از حمل و نقل و نگهداری این محصولات از بین می‌رود.علاوه بر این، این محصول تاثیرات جانبی و مخرب سایر گندزداهای موجود مثل هیپوکلریت تجاری (آب ژاول غلیظ) و گاز کلر را کاسته است. به عنوان مثال می‌توان به رشد رسوبات سخت هنگام استفاده از هیپوکلریت تجاری و خطرات ناشی از انفجار هنگام استفاده از گاز کلر اشاره کرد.

الکتروکلریناسیون در واقع الکترولیز آب دریا (آب شور) در درون الکترولایزر به وسیله اعمال جریان الکتریسیته است. الکترولایزر شامل مجموعه‌ای از الکترودهاست که آب دریا به مابین آنها وارد می‌شود. در این فرآیند، در قطب منفی (آند) گاز کلر (Cl2) و در قطب مثبت (کاتد) هیدروکسید سدیم (NaOH) و هیدروژن (H2) تولید می‌شود.

سپس هیدروکسید سدیم و گاز کلر با یکدیگر واکنش داده و محلول هیپوکلریت سدیم (NaClO) تشکیل می‌شود. در این روش به ازای تولید هر کیلوگرم گاز کلر، فقط 5/5 کیلووات انرژی الکتریکی مصرف می‌شود.

پتروشیمی مبین در خط تولید خود از یک دستگاه الکترولایزر آب دریا استفاده می‌کرد که ساخت یک شرکت ژاپنی بود، اما این شرکت به بهانه تحریم از ارائه خدمات به پتروشیمی مبین سر باز زد. از این رو شرکت آتیه‌پردازان ظهور شریف اقدام به ارائه فناوری گندزدایی آب برج‌های خنک‌کننده پتروشیمی با استفاده از فرآیند الکترولیز کرد.

این شرکت به عنوان تولیدکننده سامانه‌های الکترولایزر آب دریا با نام تجاری APClor-SV و APClor-SH به طور کامل این تجهیز را در کشور بومی سازی نموده است. طراحی این سیستم‌ها به نحوی است که می‌توانند در هر شرایط محیطی کار کنند. الکترولایزرها در محدوده وسیعی از ظرفیت‌ها طراحی و تولید شده‌اند تا جوابگوی نیاز واحدهای صنعتی مختلف در مقیاس‌های کوچک و بزرگ باشند.

از مزیت‌های این سامانه گندزدا می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • وزن کم به ازای واحد سطح
  • بازده جریان بالا
  • داشتن مقاومت خوب و عالی در محیط‌های حاوی درصدهای بالای کلر
  • قابلیت کاربرد در دماهای بالای ۶۰ تا ۹۵ درجه سانتیگراد
  • افزایش بازدهی ۲۵ تا ۳۰ درصد
  • کاهش استفاده از عناصر گران‌قیمت و درنتیجه کاهش قیمت سیستم تا ۱۵ درصد

شرکت آتیه پردازان ظهور شریف در سال ۱۳۸۸ توسط جمعی از فارغ التحصیلان متخصص دانشگاه صنعتی شریف در مرکز فناوری‌های پیشرفته آن دانشگاه تأسیس شد. این شرکت با در اختیار داشتن تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی، تاکنون توانسته در بیش از ۵۰ قرارداد ساخت و تحویل محصولات تخصصی، بهینه‌سازی، افزایش طول عمر و مشاوره که عمدتاً در حوزه صنایع پتروشیمی بوده است، فعالیت کند.

شرکت آتیه پردازان ظهور شریف موفق به بومی‌سازی سامانه‌های گندزدایی الکتروکلرینیشن (با هر دو سیستم آب دریا و آب نمک-Brine) شده است. این مجموعه سال‌ها در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به عنوان تولیدکننده خوشنام این سامانه‌ها شناخته می‌شود.

پتروشیمی مبین با ظرفیت 390 کیلوکلر بر ساعت، پتروشیمی مروارید، پالایشگاه پارس جنوبی و… تنها گوشه‌ای از دستاوردهای این مجموعه دانش‌بنیان در کشور است.

برای آگاهی بیشتر می‌توانید به سایت http://www.apzsharif.com/ مراجعه نمائید.