خوردگی و زنگ‌زدگی فلزات سالیانه خسارت‌های مالی و جانی زیادی می‌شود. بهترین و ساده‌ترین روش برای مقاومت فلزها در برابر خوردگی و جلوگیری از تماس سطح فلز و محیط خورنده، استفاده از پوشش‌های پرایمری یا آنتی‌کروژن (ضدخوردگی) به روی سطوح و خلل و فرج‌های فلزی است. اهمیت این موضوع باعث شده تا پژوهشگران همواره تحقیقات گسترده‌ای روی بهبود عملکرد این پوشش‌ها انجام دهند. اخیراً شرکت نوآوران نانو صنعت معین (تولیدکننده مواد افزودنی مبتنی بر فناوری نانو) با همکاری شرکت رنگ کیمیای قم (تولیدکننده رنگ) موفق به تولید و توزیع آستر مقاوم به خوردگی و زنگ‌زدگی شدند.
این آستر ضدخوردگی در صنایع مختلف زیادی کاربرد دارد. یکی از صنایع مورداستفاده از این آستر ضدخوردگی، شرکت راه‌آهن است؛ این طرح کاربردی پس از گذشت دو ماه تست آزمایشگاهی، کار عملیاتی‌اش را به مدت چهارماه روی میخ‌ها و ابزارهای متصل‌کننده ریل به پایه آغاز کرده است.
این آستر ضدخوردگی مزایای بی‌شماری نسبت به نمونه‌های ضدزنگ ساده دارد. مواد این پوشش‌های پرایمری هنگامی‌که روی سطح فلزی قرار می‌گیرند، لایه اکسید بسیار فشرده‌ای ایجاد می‌کنند و مانع عبور اکسیژن به آهن یا فلز می‌شوند. همچنین اگر بار دیگر خراشی روی سطح ایجاد شود، این ماده دوباره فعال می‌شود و تلاش می‌کند تا خراش را ترمیم و لایه اکسید را ایجاد کند. در ضمن این ماده میزان چسبندگی را افزایش و میزان خوردگی را کاهش و کنترل می‌کند.
این مواد افزودنی با فناوری نانو هیچ اختلالی در روند تولید کارخانه رنگ ایجاد نمی‌کند زیرا این ماده در پنج دقیقه پایانی همراه رنگ در قوطی مخلوط می‌شود. با اضافه شدن این ماده به رنگ معمولی ۳۰ تا ۳۵ درصد کارایی محصول افزایش پیدا می‌کند.
تولید این نانومواد افزودنی بسیار اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه است و وابستگی کشور به تولیدکنندگان خارجی را برطرف می‌کند. این نانومواد هم‌اکنون به مرحله تجاری‌سازی رسیده و قیمت این نوع رنگ تنها ده درصد بیشتر از رنگ معمولی موجود در بازار است.
درحال‌حاضر شرکت نوآوران نانو صنعت معین روزانه ششصد و پنجاه گرم نانومواد افزودنی تولید می‌کند؛ حداکثر در هر صد کیلو رنگ، یک کیلوگرم از این ماده اضافه می‌شود.
مقرون‌به‌صرفه بودن یکی از مزایایی اصلی این طرح برای بخش صنعت است. پیش‌ازاین در راه‌آهن کرمان- زاهدان بایستی هر سه ماه یک‌بار تمام اتصال‌های بین ریل و بتن تعویض می‌شد که همراه با صرف هزینه سرسام‌آوری بود. همچنین در مواقع بحرانی نیز قطار از ریل خارج‌شده و حوادث جانی به وجود می‌آورد. خوشبختانه پس از گذشت چهارماه از استفاده از این آستر ضدخوردگی تاکنون هیچ اتفاقی رخ نداده است.
همچنین در طرحی مشترک با دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان، پروژه تحقیقاتی روی سد شهید عباس‌پور انجام شده است. این آستر ضدخوردگی برای قسمت لوله‌ها، تمام اتصال‌های دچار خوردگی شدید مورداستفاده قرارگرفته و به‌صورت عملیاتی اجرایی شده و نتایج بسیار مثبتی نیز دریافت کرده است. به دنبال کسب این نتایج مثبت، قرار است این طرح به‌صورت آزمایشی در کل استان خوزستان اجرایی و نتایج حاصل از آن به دیگر سدها تسری پیدا کند.
همچنین این طرح در یک شرکت هلی‌کوپترسازی (یکی از شرکت‌های زیرمجموعه عقاب افشان؛ تولیدکننده اتوبوس‌های اسکانیا) مراحل آزمایشگاهی را سپری می‌کند. پس از کسب نتایج مثبت، عملیات اجرایی آن در این شرکت نیز آغاز می‌شود.
همچنین این آستر ضدخوردگی نتایج خوبی نیز در شرکت راسل تابلو (تولیدکننده تابلو برق) کسب کرده است؛ با اجرای این طرح دیگر تابلوهای تولیدکننده برق دچار خوردگی درونی نمی‌شوند.
گفتنی است این شرکت مراحل پایانی دانش‌بنیانی را طی می‌کند و در نمایشگاه ریلی اردیبهشت‌ماه سال آینده با زنجیره تولیدی‌اش شرکت خواهد کرد و نه‌تنها نانو افزودنی بلکه انواع رنگ‌های مختلف این شرکت را معرفی خواهد کرد.
قرار است بنابر پیشنهاد ستاد فناوری نانو، این رنگ به بازار دیگر کشورها نیز صادر شود. به‌این منظور در وهله نخست بازار کشور چین در گروه هدف این طرح قرار گرفته است. در این زمینه مکاتبه‌ای با مسئول ستاد فناوری نانو این کشور انجام‌شده تا این طرح در وهله نخست به‌صورت آزمایشی اجرایی و پس‌ازآن عملیاتی شود.
هرچند یک سال از عمر فعالیت این شرکت می‌گذرد اما نتایج مثبت این فناوری حاصل ده سال تلاش و پشتوانه علمی پژوهشگران این شرکت است. گفتنی است این محصول تأییدیه نانومقیاس از ستاد توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری و تاییدیه کارایی از راه‌آهن کرمان- زاهدان را دارد. همچنین این مواد افزودنی به دلیل دوست‌دار محیط‌زیست بودن، تأییدیه محیط‌زیست استان مرکزی را هم دریافت کرده است.
