نانوفناوری، توانمندي توليد مواد، ابزارها و سيستمهاي جديد با كنترل در سطوح ملكولي و بهره برداری از خواص و پدیدههای این بعد میباشد. شواهد نشان میدهد که درصد بسیار بالایی از محصولات آینده متکی بر فناوری نانو خواهد بود. فناوری نانو کاربردهایی را به منصه ظهور خواهد رساند که بشر از انجام آن به کلی عاجز بودهاست. این فناوری میتواند کیفیت زندگی انسان را تا حدود زیادی بهبود بخشد.
- حسگر های پایش کننده شاخص های حیاتی بدن
حسگر در حقیقت، ابزار و یا مادهای است که بتوان با آن یک یا چند پدیده فیزیکی یا شیمیایی خاص را بر اساس ایجاد یک سیگنال ویژه تشخیص داد. امروزه حسگرها در زمینه پزشکی و سلامت بسیار گسترده و متنوع شدهاند. بخش زیادی از این نوع حسگرها مربوط به حسگرهای تشخیص پارامترهای خون از قبیل قند خون، هورمونها و تشخیص بیماریهای میکروبی میباشد. همچنین بخش دیگر از حسگرها نقشی اساسی در تعیین و تشخیص سرطان و بررسی ژنها و ناهنجاریهای ژنتیکی در آزمایشگاهها را ایفا میکنند. گروه دیگری از حسگرها که اهمیت به سزایی در بعد سلامت دارند، حسگرهای پایش کننده شاخص های حیاتی بدن مثل ضربان قلب، فشار خون، وزن و … میباشند [1]. این حسگرها میتوانند عملکرد و توانایی بدن را در انجام حرکات فیزیکی مورد ارزیابی قرار دهند و اهمیت قابل توجهی در پیشگیری و مراقبت از بیماران خواهند داشت. این نوع حسگرها بیشتر برای افراد مسن، ورزشکاران و افرادی که نیاز به مراقبتهای ویژه دارند، مورد استفاده قرار میگیرد. مهمترین حسگرهای پایش کننده شاخصهای حیاتی بدن عبارتند از ( شکل 1) :
- حسگر نوار قلب[1] : حسگری است که تغییرات پتانسیل الکتریکی ناشی از تحریک عضله قلب را ثبت می کند. معمولا این نوع حسگر برای کنترل شرایط بیماران قلبی، افراد مسن و همچنین ورزشکاران اهمیت دارد.
- حسگر نوار مغزی[2] : این نوع حسگر، فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می کند. این نوع حسگر ها میتوانند در جهت تشخیص محل آسیب مغزی، بررسی و پژوهش بر روی بیماران روانی، مطالعه خواب و رفتار انسانها و کمک به افراد قطع نخاعی و بیماران مبتلا به صرع اهمیت بسزایی داشته باشد.
- حسگر نوار عضله[3] : این نوع حسگر، پالسهای تولید شده از سلولهای ماهیچهای را در حالات انبساط و انقباض دریافت میکند. برای بررسی ضعف عضله، درد و آسیبهای عصب و همچنین کنترل فعالیت ورزشکاران بسیار مورد استفاده است.
- حسگر فشار خون[4] : این نوع حسگر، میزان فشاری که خون به دیواره رگها وارد می کند را اندازه گیری میکند. کنترل مداوم فشار خون در اکثر افراد ازجمله افراد مسن و زنان باردار از اهمیت بسزایی برخوردار است.
- حسگر اکسیژن سنج خون[5]: این نوع حسگر، میزان درصد اشباع اکسیژن خون سرخرگ انسان را اندازهگیری میکند. حسگر اکسیژن سنج خون برای کنترل شرایط جسمانی افرادی که دچار تنگی نفس و یا کمخونی هستند و یا در حالت بیهوشی قرار دارند، بسیار کاربرد دارد.
- حسگر اندازه گیری وزن[6] : این نوع حسگر ، وزن انسان را اندازه میگیرد. این حسگر برای کنترل و رویت افرادی که به دنبال تغییر وزن خود هستند، مناسب است.
- حسگر حرکت سنج[7] : این نوع حسگر، سکون، سرعت و چگونگی حرکت بدن را در یک مسافت اندازه میگیرد. حسگرهای حرکت سنج برای ورزشکاران حرفه ای و مبتدی بسیار سودمند میباشد.
- حسگر دما[8] : این نوع از حسگرها، دمای بدن انسان را اندازه گیری میکند.
- حسگر تنفسی[9] : این نوع حسگر، شدت جریان خروج و ورود هوا به سیستم تنفسی را اندازه میگیرد. معمولا این حسگر برای کنترل بیماران در بیمارستان ها و افرادی که مشکل تنفسی دارند، کاربرد دارد.
شکل 1 : انواع حسگرهای پایش کننده علائم حیاتی بدن
- اهمیت فناوری نانو در بهبود حسگرهای پایش کننده شاخصهای حیاتی بدن
امروزه چنین حسگرهایی توسط شرکتهای مختلف تولید و به فروش میرسند؛ اما هر شرکت تلاش میکند محصولات خود را در بازار رقابتی بهبود بخشد. اهدافی که در جهت بهبود حسگرهای کنترل کننده شاخصهای حیاتی بدن بیشترین اهمیت را پیدا میکنند عبارت است از: الف) امکان اتصال حسگر از طریق بی سیم به کامپوتر پزشک، فوریتهای پزشکی و تلفن همراه. ب) کوچکسازی اندازه حسگر به نحوی که افراد استفاده کننده احساس راحتی داشته باشند. پ) حسگر ها در مقابل شرایط متفاوت مثل گرما، رطوبت وفشار مقاوم باشند و افراد استفاده کننده بتوانند در همه حال برای مثال حتی در استخر نیز، حسگرها را به همراه داشته باشند. ت) حساسیت حسگرها به صورت انتخابی افزایش یابد. ث) حسگرها باتوجه به شرایط جسمانی افراد مختلف و بر اساس نیاز، سیگنال های لازم را دریافت کند. به نظر می رسد شرایطی که در جهت بهبود حسگر ها ذکر شد با کمک فناوری نانو امکان پذیر باشد[2] . فناوری نانو می تواند حساسیت یک حسگر را تا حد زیادی بالا ببرد و دقت و کارایی آن را در مقایسه با حسگرهای معمول بهبود بخشد. استفاده از نانوساختارها در ساختمان حسگر، به صورت ویژه با افزایش سطح فعال و با دارا بودن مهندسی مولکولی، به پاسخهای قابل اطمینانتری منجر میشود.
شکل 2 : پردازشگر مچی که دادههای نانو حسگرها را دریافت و نمایش میدهد.
- حسگر نوار قلب
حسگرهای نوار قلب یکی از مورد توجه ترین حسگرها برای شرکتهای تولید کننده محصولات پزشکی میباشد. امروز تحقیقات بسیاری بر روی نانو حسگرهای نوار قلب صورت گرفته است. برخی از این حسگرها، از سیستم خمشی و یا سیستم فشاری تبعیت می کنند [3و 4] . شکل و محل قرار گیری حسگر بر روی بدن متفاوت می باشد. برخی از حسگر های تولید شده بر روی سینه افراد قرار میگیرد (شکل 3) برخی دیگر مانند وسیله ای تزئینی بر روی مچ دست قرار میگیرند ( شکل 4) و بعضی از موارد تولید شده، مستقیما بر روی ماهیچه ی قلب اشخاص بیمار قرار داده میشوند تا کمترین سیگنال ها را نیز دریافت کند ( شکل 5).
شکل 3 : حسگر نوار قلب که بر روی سینه قرار گرفته و اطلاعات را به تلفن همراه منتقل میکند[3]
شکل 4: نانو حسگر حلقهای شکل که بر روی مچ دست قرار میگیرد [4] .
شکل 5: نانو حسگر نوار قلب به صورت کاملا انعطاف پذیر که بر روی ماهیچه قلب قرار میگیرد[3] .
- حسگر های حرکت سنج
این نوع حسگرها را می توان به دو گروه تقسیم کرد: الف) حسگرهایی که مسافت طی شده توسط فرد را اندازه گیری میکند و ب) حسگرهایی که چگونگی حرکات بدن را ارزیابی میکند. حسگرهایی نوع “الف” معمولا به ساق و یا مچ پا متصل شده و میزان گام های برداشته شده و مسافت طی شده توسط افراد را محاسبه میکند. این حسگرها این امکان را میدهد که میزان کالری سوخت شده توسط بدن و خستگی افراد را بتوان تخمین زد. ارزیابی خستگی سربازان در ُبعد نظامی می تواند بسیار پر اهمیت باشد. همچنین نمایش میزان مسافت طی شده بر روی تلفن همراه برای افرادی که پیاده روی روزانه دارند، میتواند بسیار جذاب باشد. در حسگر های نوع “ب” معمولا از چند حسگر استفاده میشود که به طور همزمان به چند نقطه از بدن متصل شده و با مقایسه همه دادهها، صحیح بودن حرکات ورزشی توسط افراد حرفهای و مبتدی را ارزیابی میکند ( شکل 6). برخی از این حسگرها در محل مفاصل افراد قرار می گیرند تا با اصلاح حرکات صحیح ورزشی، از آسیب های پیشرو جلوگیری نمایند ( شکل 7).
شکل 6 : حسگرهای حرکت سنج که میزان رکاب زدن و روش صحیح رکاب زدن را به دوچرخه سوار نشان میدهد [5].
شکل 7 : الف) حسگر حرکت سنج خمشی ساخته شده از نانو لوله های کربنی که حرکات مفاصل را اندازه میگیرد[3] . ب) نانو حسگر حرکت سنج که به صورت برچسب بر روی زانو قرار گرفته است [6].
- حسگر های نوار مغز
این نوع حسگرها میتوانند بر روی سطح پوست و یا بر روی عصبهای مغز و نخاع افراد قرار بگیرند[9-7]قرار دادن حسگرها بر روی سلولهای عصبی، معمولا برای کمک به بیماران معلول صورت میگیرد. با این هدف که حسگرها بتوانند سیگنالها را به طور مشخص از مغز افراد بیمار دریافت کرده و به دستگاه و روبات های عامل حرکتی انتقال دهند( شکل 8) .
شکل 8: الف) قرار گیری نانو حسگر بر روی مغز گربه و دریافت سیگنالهای مغز [3] . ب) در آینده حسگر ها میتوانند سیگنالهای مغز حاصل از افکار بیماران ضایعات نخایی را به صورت گزینشی تشخیص داده و اطلاعات را برای فرمان بعدی به کامپیوتر انتقال دهند [7].
- حسگر کنترل دما
حسگر های کنترل دما نسبت به دیگر حسگرها سادهتر میباشد؛ اما در برخی از بیماریها به خصوص بیماریهای عفونی، نیاز به تزریق کنترل شده دارو در زمان تب و وضیعت بحرانی میباشد. نانو حسگرهای کنترل دما علاوه بر انتقال اطلاعات از طریق بی سیم به کامپیوتر، به یک سیستم میکرو تزریق دارو متصل خواهد بود تا تزریق دارو به بدن به اندازه مورد نیاز میسر باشد(شکل9). همچنین این نوع حسگر ها می توانند برای کنترل مداوم دمای بدن کودک استفاده شوند. به عنوان مثال می توان نانو حسگر های کنترل دما را در پستانک کودک قرار داد.
شکل 9: حسگر کنترل دما- تزریق دارو انعطاف پذیر قابل قرار گیری روی سطح پوست .
- حسگر تنفسی
اگر چه بسیاری از حسگرهای تنفسی با هدف تشخیص قند خون و یا سرطان ساخته میشوند، برخی از حسگرهای تنفسی میتوانند شدت جریان خروج و ورود هوا و یا میزان مونو اکسید کربن باز دم را اندازه بگیرند که میتوان این حسگر ها را زیر مجموعه حسگرهای پایش شاخص حیاتی بدن دانست. این حسگرها نسیت به سرعت جریان عبوری هوا بسیار حساس بوده و کمترین علائم تنفسی را تشخیص میدهند ( شکل 10 ).
شکل 10 : نانو حسگر ساخته شده از نانو میله نیکل و نانو لوله کربنی [10]
- حسگر کنترل فشار خون
افزایش و کاهش ناگهانی فشار خون می تواند عامل خطرناکی برای بسیاری از بیماریها از جمله نارسایی های قلبی و مغزی باشد. کنترل فشار خون در افراد مسن و یا افرادی که دارای بیماریهای خاص هستند از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه تلاش میشود که حسگرهای فشار خون، کوچک و ساده شوند. حسگرهای فشار خون را به جای اینکه به دور بازو و یا مچ فرد بسته شود، میتوان با کوچک شدن، به دور یک انگشت دست بست ( شکل 11) در مواردی نیز این نانو حسگرها را میتوان در شریان خونی قرار داد. کوچک و مینیاتوری شدن حسگرهای معمول، با استفاده از نانوفناوری میسر میشود. در این روند با کوچک شدن اندازه حسگر، کارآیی نیز در حد بسیار چشمگیری افزایش مییابد.
شکل 11 : نانو حسگر فشاری که می توان برای اندازه گیری فشار خون و یا نبض استفاده کرد [12].
- حسگر کنترل وزن
این حسگرها از نوع حسگرهای فشاری بوده و معمولا میتوانند در کف پا و کف کفش چسبانده شوند ( شکل 12 ) تا وزن افراد را به صورت بیسیم و مداوم بر روی گوشی همراه نشان دهد. این نوع حسگر ها به شکل حسگر ورقهای یا چاپ شده بر روی کاغذ تولید میشوند تا افراد هنگام پیاده روی، احساس ناراحتی در کف پای خود نداشته باشند. در برخی موارد حسگرهای فشاری در بخش داخلی کمربند قرار میگیرد تا اخطار لازم در هنگام غذاخوردن ویا تجمع چربی به دور شکم را به استفاده کننده بدهد (شکل 12). میتوان این حسگر ها را از آئروژل های کربنی رسانا تولید کرد که علاوه بر هدایت بالا، از نظر وزنی بسیار سبک و قابل حمل باشند.
شکل 12 : نانو حسگر فشاری کربنی که در کف کفش و یا بخش داخلی کمربند قرار می گیرد [13] .
- حسگر نوار عضله
این نوع حسگرها میتوانند پالسهای انقباض و انبساط ماهیچه را اندازه گیری کنند. استفاده از نانو حسگرهای نوار عضله این امکان را به ورزشکاران میدهد که بدون مزاحمت، در تمام طول تمرینات، عملکرد ماهیچهها مورد ارزیابی پزشک ورزشی قرار گیرد (شکل 13).
شکل 13 : یک حسگر نوار عضله بی سیم ساخته شده از نانو میله های نقره [14].
- حسگر اکسیژن سنج خون
این نوع حسگر، از طریق عبور دو نور مادون قرمز و نور قرمز در انگشت سبابه و یا نرمه گوش و دریافت نور توسط آشکارساز در سمت دیگر بافت، میزان درصد اشباع اکسیژن خون را اندازه میگیرد (شکل 14). امروزه با پیشرت فناوری نانو و تاثیر آن در تولید لامپ های OLED ، حسگر های اکسیژن سنج خون بسیار سبکتر و کوچکتر شده و در تمام لحظهها میتوانند همراه بیمار و یا ورزشکارانی مانند کوهنوردان باشد ( شکل 15 ).
شکل 14 : عملکرد حسگر اکسیژن سنج خون
شکل 15 : استفاده از OLED در تولید نانو حسگرهای اکسیژن سنج خون [15] .
- شرکت های خارجی فعال در حوزه نانو حسگرهای پایش کننده شاخص های حیاتی بدن
به نظر میرسد بحث مراقبتهای پزشکی در خانه بسیار مورد توجه بازار محصولات پزشکی قرار گرفته است به طوری که میزان سرمایه گذاری در زمینه حسگرهای قابل پوشش و قابل حمل از میزان 3 میلیون واحد در سال 2011 به 36 میلیون واحد در سال 2017 خواهد رسید. این میزان سرمایه گذاری بر حسب محاسبات CAGR معادل 9/55 درصد میباشد که یکی از سریعترین رشد سرمایه گذاری در زمینه فناوریهای نوین است. شرکتهای تولید کننده محصولات مراقبتهای پزشکی در جهان در جهت بهبود محصولات خود از فناوریهای نوین استفاده میکنند. برخی دیگر از شرکتها و پژوهشکدهها نیز به این بازار پر سود وارد شدهاند. پژوهشکده MCN ملبورن استرالیا در زمینه نانو حسگرها سرمایه گذاری فراوانی نموده است و توانسته دو محصول نانو حسگر کنترل فشار خون [16]و همچنین کنترل ضربان قلب [17] را تولید و به مرحله فروش برساند ( شکل 16) .
شکل 16 : نانو حسگر کنترل نبض ساخته شده توسط MCN [16]
یکی از شرکتهای موفق در زمینه نانو حسگرهای حرکت سنج، شرکت Sensoria می باشد [18]. این شرکت جواربهای نانویی تولید کرده که به ورزشکاران و دوندگان این امکان را میدهد که علاوه بر اینکه مسافت طی شده بر روی گوشی همراه قابل مشاهد باشد، چگونگی راه رفتن، شدت نیروی وارد شده بر کف پا را ارزیابی کرده و طرز صحیح راه رفتن را به دونده آموزش دهند (شکل 17) .
شکل 17 : جوراب تولید شده توسط شرکت Sensoria که چگونگی دویدن توسط افراد را بر روی گوشی همراه نشان می دهد [18].
شرکت Xsens یکی دیگر از شرکتهای پیشرو در زمینه نانو حسگرهای حرکت سنج پوشیدنی می باشد که برای رشته های مختلف ورزشی، لباسهای متفاوتی تولید میکند[19]. این شرکت می تواند بسته به نوع ورزش، حرکات بدنی افراد را مورد ارزیابی قرار دهد. شرکت Fraunhofer IMS که در زمینه فناوریهای نوین فعالیت میکند، نانو حسگرهای کنترل فشار خون را تولید کرده که دررگهای ران قرار میگیرد و کمترین تغییرات فشار خون را اندازه گیری کرده و به صورت بی سیم به کامپیوتر مخابره می کند[20] ( شکل 18). ایجاد چنین حسگرهای ریز و دقیقی بدون استفاده از فناوری های پیشرفته خصوصا فناوری نانو غیرممکن به نظر میرسد.
شکل 18 : نانو حسگر فشار خون ساخته شده توسط شرکت Fraunhofer IMS که در رگ قرار میگیرد.
امروزه بسیاری از شرکتهای تولید کننده اکسیژن سنج خون به استفاده از لامپ های نوین و OLED ها روی آوردهاند. از جمله شرکت Meditech سعی بر تولید اکسیژن سنجهای کوچکتر با استفاده از لامپ OLED نموده است [21] . شرکت BASF نیز یکی از بزرگترین تولید کننده های OLED در جهان میباشد که بخشی از این محصول به صنایع تولید کننده تجهیزات پزشکی عرضه میکند [22].
با توجه به بیماریهای مربوط به افزایش وزن و یا کهولت سن، به نظر می رسد، در آینده محصولات مربوط به حسگرهای پایش شاخصهای حیاتی بدن به صورت حسگرهای ترکیبی وارد بازار شود. به عنوان مثال شرکتهای تولیدکننده تلوزیون، خود را با این نوع حسگرها سازگار خواهند کرد تا افراد در هنگام استفاده از فیلم های آموزش ورزشی، قادر به مشاهده دادههای مهمی همچون ضربان قلب، وزن و حرکات صحیح ورزشی خود در صفحه تلوزیون باشند [2]. شرکت Hocoma یکی از سرمایه گذارن در این زمینه میباشد و محصول با نام Valedo را روانه بازار کرده است [23] (شکل 19 ). از دیگر شرکتهای پیشرو در زمینه تولید حسگرهای ترکیبی، شرکت linktop می باشد [24] که معروفترین محصول این شرکت، دماسنج بسیار دقیق مبتنی بر گرافن جهت کنترل دمای بدن کودک و ارسال آن به گوشی والدین است. این شرکت پیش گام در توسعه حسگرهای ترکیبی با قابلیت های اندازه گیری دما، اکسیژن، ضربان قلب ، فشار خون ، گلوکز خون و نوار قلب میباشد (شکل 20).
شکل 19 : نانو حسگر ترکیبی حرکت سنج کنترل کننده فشار بر مهره کمر و نوار قلب ساخت شرکت Hocoma [23]
شکل 20 : حسگر ترکیبی شرکت linktop [24]
- فعالیت های داخلی در زمینه نانوحسگرها جهت پایش های پزشکی
پژوهشهای بسیار ارزشمندی تاکنون برای تولید گستره وسیعی از نانوحسگرها در ایران صورت پذیرفتهاست. بسیاری از حسگرهای ارایه شده میتوانند در مقادیر بسیار پایین میزان ترکیبات بیوشیمیایی خون را اندازه گیری نمایند. با این حال پژوهشگران داخلی نیازمندند تا با همراهی موسسات تولید تجهیزات پزشکی، حسگرهایی مطابق با نیازهای اساسی مصرف کنندگان تولید نمایند. با توجه به رشد روزافزون چنین تجهیزاتی در سطح بین الملل، اهتمام تولید کنندگان داخلی در این زمینه امری اجنتناب ناپذیر خواهد بود.
- جمع بندی
به نظر می رسد بحث کنترل سلامت و مراقبتهای پزشکی با کمک ابزارهای دردسترس الکترونیکی مثل تلفن همراه و یا ساعت مچی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. رشد بسیار سریع سرمایه گذاری در حوزه سیستمهای سلامت قابل پوشیدنی گواه این علت است و در آینده بخش بسیار بزرگی از بازار محصولات الکترونیکی به نانوحسگرهای کنترل سلامت تعلق خواهد داشت. استفاده از نانوفناوری در ساخت چنین حسگرهایی نه تنها به کوچک، قابل حمل بودن و گاه حتی نامحسوس بودن چنین حسگرهایی منتهی میشود، بلکه امکان قراردادن این تجهیزات در داخل بدن را نیز فراهم میآورد. نانوحسگرها در مقایسه با حسگرهای معمول، دقت و حساسیت بالاتری داشته و در کل قابل اطمینانتر میباشند.
- مراجع
1 -Micro- and Nanoengineering of Biomaterials for Healthcare Applications, A. Khademhosseini , N. A. Peppas, Adv. Healthcare Mater. 2 (2013) 10-12.
2- A review of wearable sensors and systems with application in rehabilitation, S. Patel, H. Park, P. Bonato, L. Chan, M. Rodgers, Journal of NeuroEngineering and Rehabilitation, 9 (2012) 21.
3- Recent Advances in Flexible Sensors for Wearable and Implantable Devices, C. Pang, C. Lee, K.-Yang Suh, Journal of Applied Polymer Science, 130 (2013) 1429–1441.
4- Advances offlexible pressure sensors toward artificial intelligence and health care applications, Y. Zang, F. Zhang, C.-an Di, D. Zhu, Materials Horizons, (2015) DOI:10.1039/C4MH00147H.
5- A performance analysis of a wireless body-area network monitoring system for professional cycling, R. Marin-Perianu, M. Marin-Perianu, P. Havinga, S. Taylor, R. Begg, Pers Ubiquit Comput, 17 (2013) 197–209.
6- Epidermal Electronics, J. A. Rogers, Science, 333 (2010) 838.
7 -Technology Insight: future neuroprosthetic therapies for disorders of the nervous system, R. A Normann, Nature Clinical Practice Neurology, 3 (2007) 444-452.
8- Flexible, foldable, actively multiplexed, high-density electrode array for mapping brain activity in vivo, J. Viventi, Nature Neuroscience, 14 (2011) 1599–1605.
9- Nanotextile Bio-sensors for Mobile Wireless Wearable Health Monitoring of Neurological and Cardiovascular Disorders, P. Rai, S. Oh, P. Shyamkumar, M. Ramasamy, R. E. Harbaugh, V. K. Varadan, Journal of ISSS, 3 (2014) 28-77.
10- http://yfzhang.sjtu.edu.cn/en/research.asp?id=15
12- Flexible polymer transistors with high pressure sensitivity for application in electronic skin and health monitoring, D. H. Kim, Nature Communications, 4 (2013) 1859.
13- From Cotton to Wearable Pressure Sensor, Y. Li, Y. Abdul Samad, K. Liao, Journal of Materials Chemistry A, 3 (2015) 2181-2187.
14- Wearable silver nanowire dry electrodes for electrophysiological sensing, A. C. Myers, H. Huang, Y. Zhu, RSC Adv, 5 (2015) 11627.
15- All-organic optoelectronic sensor for pulse oximetry, C. M. Lochner, Y. Khan, A. Pierre, A. C. Arias, Nature Communications, 5 (2014) 5745.
16 – http://nanomelbourne.com/case-study-blood-pressure-sensors/
17- http://nanomelbourne.com/case-study-wearable-sensor/
18- http://www.sensoriafitness.com/Technology
19- https://www.xsens.com/products/xsens-mvn/
20- http://www.ims.fraunhofer.de/en/business-units/pressure-sensor-systems.html
21- http://www.meditech.com.cn/Finger-Pulse-Oximeter/OLED-Fingertip-Oximeter
23- http://www.valedotherapy.com/
24- http://www.linktop.com.cn/index.asp
تهیه کنندگان
- احسان فریدی
کارشناس ارشد شیمی تجزیه
- محسن سروری
دانشجوی دکتری شیمی تجزیه دانشگاه شیراز
[1] ECG sensor
[2] EEG sensor
[3] EMG sensor
[4] Blood pressure sensor
[5] Pulse oximetry sensor
[6] Weight measuring sensor
[7] Inertial sensor
[8] Temperature sensor
[9] Breathing sensor
———————————————————————
- مهندس احسان فریدی
- دکتر محسن سروری
بخش ترویج صنعتی فناوری های نانو و میکرو
====================================================================================
[جهت دسترسی به گزارش نهایی محصولات و شرکتهای دارای گواهی نانومقیاس ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو به «کتب مرجع محصولات و تجهیزات نانو و صنعت» به نشانی (INDnano.ir/category/book) مراجعه کنید]
[همچنین برای دانلود فایل PDF کلیه گزارشات بهمراه جزئیات، به بخش گزارش های صنعتی پایگاه اینترنتی رسانه تخصصی نانو و صنعت (www.INDnano.ir/category/report) مراجعه نمایید]
====================================================================================
