واحد ارزیابی محصولات فناوری نانو ایران با هدف ایجاد شفافیت بازار، افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان و ارتقای کیفی محصولات فناوری نانو در سال ۱۳۸۶ با حمایت‌های ستاد توسعه فناوری نانو تأسیس و در موسسه خدمات توسعه فناوری تا بازار ایرانیان مستقر گردید. مأموریت اصلی این واحد؛ ارزیابی خواص و اثبات مقیاس نانویی محصولات و اعطای تاییدیه آزمایشی/نانومقیاس است. این واحد خدمات مختلفی به شرکت‌های فعال در حوزه فناوری‌نانو ارائه می‌دهد.
حمایت از انجام آزمون‌های عملکردی و اخذ تأییدیه‌های فنی
آن دسته از تولیدکنندگان محصولات فناوری نانو که برای عرضه محصول نیاز به دریافت مجوزها و تأییدیه‌های فنی از سازمانهای ذیصلاح دارند؛ می‌توانند از این خدمت استفاده کنند. متقاضیان پس از دریافت گواهینامه نانومقیاس می‌توانند برای دریافت این حمایت درخواست خود را به این واحد ارائه دهند.
مشخصه‌یابی و تکمیل مستندات فنی
ارزیابی اولیه، بازرسی و اعطای گواهینامه نانومقیاس به محصول، بدون وجود مستندات فنی و نتایج آزمون‌ها امکان‌پذیر نیست. در همین راستا واحد ارزیابی محصولات از تکمیل پرونده، انجام آزمون‌های مشخصه‌یابی و بررسی خواص و کارایی محصول تولیدی شرکت‌های صنعتی حمایت می‌کند. شرکت‌های تولیدی، سازمان و صنایع بزرگ که محصولات جدیدی را در R&D داخلی توسعه داده و نیاز به مشاوره فنی پیش از بازرسی دارند، می‌توانند از این خدمت استفاده کنند. کارگزاران این واحد با بررسی نمونه محصول ارسالی و انجام آزمون‌های مرتبط، گزارش مبسوط فنی را تهیه و به متقاضیان ارائه می‌دهد.
پذیرش محصول
محصولاتی که سه شرط زیر را دارا باشند، محصول فناوری نانو نامیده می‌شوند:
از فناوری نانو و دانسته‌های علمی نانومقیاس (۱۰۰-۱ نانومتر) استفاده‌شده باشد.
کارکرد یا ویژگی محصول با فناوری نانو بهبودیافته باشد.
فرآیند تولید محصول مهندسی و تکرارپذیر باشد.
تاییدیه نانومقیاس به هیچ وجه بررسی و اظهار نظری در خصوص مسائل ایمنی و ملاحظات بهداشتی انجام نمی‌دهد. تولیدکنندگان محصولات فناوری نانو باید حداقل آزمون‌های مشخص‌کننده جنس و اندازه جزء نانومتری و هم‌چنین آزمون‌های مؤید بهبود خواص محصول نسبت به نمونه غیر نانومتری را به‌منظور انطباق محصول با سه شرط بالا، ارائه نمایند. پس از تحلیل آزمون‌ها و مستندات ارسالی و برگزاری جلسه پذیرش (در صورت نیاز)، امکان بازرسی محصول برای دریافت تاییدیه آزمایشی/نانومقیاس به اطلاع ایشان رسانده می‌شود. در صورت عدم وجود مستندات کافی، نواقص به متقاضی در سامانه پذیرش اطلاع داده شده و برای تکمیل مدارک فنی، پژوهانه انجام آزمون برای متقاضی نیز در نظر گرفته می‌شود. جهت بررسی محصول، متقاضی باید پس از ثبت‌نام در سامانه پذیرش محصولات فناوری نانو ایران، اطلاعات درخواست شده را تکمیل و مستندات مورد نیاز را بارگذاری کند. جهت انطباق سه شرط محصول فناوری نانو و اخذ تاییدیه آزمایشی/نانومقیاس – برای آن دسته از تولیدکنندگان که محصول آن‌ها موردپذیرش قرارگرفته – بازدید و نمونه‌برداری توسط شرکت‌های کارگزار بازرسی انجام می‌گیرد. لازم به ذکر است که شروع فرایند ارزیابی محصول از تاریخ بازدید و نمونه برداری خواهد بود. در نهایت با مقایسه مدارک ارسالی شرکت و نتایج بازرسی؛ اعلام نظر فنی در خصوص تأیید و یا عدم‌تأیید نانومقیاس محصول ارائه می‌گردد. در صورت تأیید محصول، تاییدیه آزمایشی/نانومقیاس به محصول اهدا خواهد شد.
راهنمای ثبت‌نام در پرتال پذیرش
حمایت از شرکت‌های دارای گواهینامه نانومقیاس
تولیدکنندگان محصولات فناوری نانو که موفق به دریافت گواهینامه نانومقیاس شوند می‌توانند از حمایت‌های ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و موسسه خدمات فناوری تا بازار ایرانیان استفاده نمایند. از جمله این حمایت‌ها می‌توان به حمایت از اخذ مجوزهایی مانند CE،ISO، مجوز بهداشت و غیره، حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، تدوین انواع گزارش‌های Pre Fs ،FS ،BP، رصد بازار و رصد فناوری، آموزش و مشاوره‌های تخصصی کسب و کار، حسابداری و طراحی و تهیه اقلام تبلیغاتی و سایر موارد اشاره کرد.
ایجاد بانک اطلاعات محصولات و شرکت‌های فناوری نانو
پایگاه اطلاع‌رسانی محصولات فناوری نانو ایران به آدرس www.nanoproduct.ir برای معرفی محصولات دارای گواهینامه نانومقیاس راه‌اندازی شده و اطلاعات آن به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی در معرض نمایش علاقه‌مندان قرار دارد. در این سایت محصولات به تفکیک حوزه‌های صنعتی دسته‌بندی و شرح داده می‌شوند. از قسمت‌های مهم سایت می‌توان به معرفی محصولات و شرکت‌های فعال در حوزه فناوری نانو ایران، ارائه اخبار مرتبط با محصولات فناوری نانو ایران و جهان، استانداردها و دستورالعمل‌های بازرسی و آمار و گزارشات اشاره کرد.
نظارت بر بازار محصولات فناوری نانو
در سال‌های اخیر تلاش شده تا استناد به گواهینامه نانومقیاس محصولات فناوری نانو، در بازار مورد مطالبه عموم مردم قرار گیرد. با توجه به این موضوع و افزایش تعداد محصولات B۲C در بازار، بازرسی این محصولات در بازار جهت رصد کیفیت آن‌ها دارای اهمیت فراوانی است. با فعالیت‌های صورت گرفته در جهت افزایش اعتبار گواهینامه نانومقیاس در حال حاضر این گواهینامه در سازمانهای دولتی مانند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای شناسایی محصولات فناوری نانو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در برنامه نظارت بر بازار محصولات دارای گواهینامه، نمونه محصولات از بازار خریداری‌شده و پس از انجام آزمون‌های لازم، تطابق نتایج با مدارک پیشین شرکت در واحد، موردبررسی قرار می‌گیرد. در صورت عدم تطابق نتایج در مرحله اول تذکر کتبی و در ادامه از ابزارهای قانونی جهت جلوگیری از تولید و توزیع در بازار استفاده خواهد شد. دامنه این طرح شامل آن دسته از محصولاتی است که علاوه بر دارا بودن گواهینامه نانومقیاس، در بازار و در دسترس مردم قرار دارند.
انجام آزمون‌های کنترل کیفیت محصولات B۲B فناوری نانو
خریداران و مصرف‌کنندگان عمده محصولات صنعتی فناوری نانو (تولیدی یا وارداتی) مخاطبان این خدمت هستند. عملکرد و کارایی محصولات فناوری نانو برای خریداران صنعتی از اهمیت بالایی برخوردار است. واحد ارزیابی توانایی انجام آزمون‌های کنترل کیفیت شامل آزمون‌های ارزیابی مقیاس و خواص محصول را داشته و گزارش فنی مبسوطی به متقاضی ارائه می‌کند. متقاضیان این خدمت پس از مشاوره با کارشناسان واحد ارزیابی و اخذ این خدمت می‌توانند از صحت محصولات فناوری نانو خریداری‌شده اطمینان حاصل کنند.
