شرکت پردیس پژوهش فناوران یزد توانسته با کسب مجوز استفاده از نانوهیدروکسی آپاتیت برای کاربردهای آرایشی و بهداشتی از سازمان غذا و دارو، نیاز کشور را در این زمینه مرتفع کند.
بسیاری از کشورهای پیشرفته با استفاده از فناوری نانو علاوه بر بهبود کارایی محصول، ارزش‌افزوده زیادی نیز به محصولات تولیدی خود داده‌اند. در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز یافتن نانوماده‌ای زیست‌سازگار که سبب بهبود خواص محصول شود یکی از نیازهای همیشگی این صنعت بوده است.
معمولاً هرجا سخن از کاربردهای هیدروکسی آپاتیت بوده همیشه از جایگزینی استخوان، سیمان استخوانی و پوشش ایمپلنت سخن بوده اما شرکت پردیس پژوهش فناوران یزد توانسته کارکردهای آرایشی و بهداشتی این ماده را نیز در داخل کشور فعلیت بخشد. امروزه برندهای معروف آرایشی دنیا با استفاده از نانوهیدروکسی آپاتیت در فیلرها و کرم‌های جوانسازی پوست، اثر آن را نشان داده‌اند. این ماده پس از نفوذ از طریق پوست و القای کلاژن‌سازی، سبب تولید کلاژن در زیر پوست می‌شود که حاصل آن صاف شدن چروک‌های صورت و شادابی پوست است. همچنین اثبات شده که نانوهیدروکسی آپاتیت و ترکیبات آن می‌توانند عامل مؤثری برای جلوگیری از نفوذ اشعه UV به داخل پوست باشد.
علاوه بر این، به علت تمایل بالایی که این ماده برای واکنش با پروتئین‌ها دارد نباید از کاربرد آن برای ترمیم پوست، مو و ناخن غافل شد و افزودن آن به محصولات آرایشی و بهداشتی می‌تواند سبب بهبود خواص عملکردی آن شود.
بهداشت دهان و دندان، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان بهداشت فردی، از دیگر حوزه‌های کاربرد این ماده است و نانوهیدروکسی آپاتیت می‌تواند در زمینه حساسیت دندانی، پوسیدگی دندان و درمان ضایعات آن که یکی از چالش‌های دندانپزشکی است، مؤثر باشد.
در افراد با دندان‌های حساس، پوشش منافذ سطح دندان از بین رفته و با ورود مایعات داغ و سرد از طریق این منافذ و تماس آن‌ها با عصب، دندان تحریک‌شده و درد دندان ایجاد می‌شود، اما به جهت مشابهت نانوذرات هیدروکسی آپاتیت به مورفولوژی و ساختار بلورهای آپاتیت مینای دندان، استفاده از این ماده در محصولات بهداشت دهان و دندان، مانند خمیردندان، دهان‌شویه و نخ دندان می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی حساسیت دندانی را کاهش دهد.
در طرح اجرا شده در شرکت پردیس پژوهش فناوران یزد با جایگزینی گروه کربنات در ساختار هیدروکسی آپاتیت و تولید نانوپودری متخلخل از آن، نانومقیاس بودن آن توسط ستاد نانوفناوری کشور ارزیابی و تأیید شده است.
گفتنی است که برای تولید پودر مذکور چندین روش وجود دارد اما ویژگی مهم روش استفاده شده در این طرح نسبت به سایر روش‌ها ایجاد نسبت سطح به حجم بالا، ساختار متخلخل و واکنش‌پذیری زیاد آن است.
به منظور بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی، کارایی و سمیت ماده مذکور از آنالیزهای مختلفی مانند میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدان (FESEM)، طیف‌سنجی مادون‌قرمز (FTIR)، پراش پرتوایکس (XRD) و آنالیزهای درون‌تنی و برون‌تنی استفاده شده است.
همچنین به منظور بررسی خواص پودر سنتزی تست‌های مذکور توسط آزمایشگاه‌های شبکه فناوری‌های راهبردی و همکار وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و مراکز تحقیقاتی معتبر انجام گرفته و نتایج آن‌ها با استانداردهای مربوطه مطابقت داشته است.
شرکت پردیس پژوهش فناوران یزد تحت برند آپاتک فعالیت‌های خود را در زمینه مهندسی پزشکی از سال ۱۳۹۰ آغاز کرده و هدف آن تحقیق، پژوهش و تولید بیومواد زیست سازگار و زیست فعال است.
این شرکت در راستای تولید بیوسرامیک هیدروکسی آپاتیت کربناته نانوساختار موفق به اخذ مجوزهای گواهی نانومقیاس صنعتی، پروانه بهره‌برداری کارخانه (وزارت صنعت، معدن و تجارت)، پروانه بهره‌برداری کارخانه (سازمان غذا و دارو)، گواهی‌نامه ثبت اختراع (سازمان ثبت اسناد و املاک کشور)، گواهی‌نامه ثبت علامت (سازمان ثبت اسناد و املاک کشور)، مجوز واحد فناوری (پارک علم و فناوری یزد)، عضو کریدور ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و اخذ تأییدیه دانش بنیانی تولیدی از کارگروه مربوطه شده است.
شرکت پردیس پژوهش فناوران یزد به‌عنوان اولین شرکت دانش‌بنیان داخلی مجوز استفاده از نانوهیدروکسی آپاتیت را برای کاربردهای آرایشی و بهداشتی از سازمان غذا و دارو اخذ کرده و نیاز کشور برای واردات این ماده با کاربرد مذکور مرتفع شده است.
این شرکت در پی آن است که در آینده‌ای نزدیک برای دیگر کاربردهای این ماده، مانند جایگزینی استخوان نیز مجوزهای مربوطه را اخذ کند.
شرکت پردیس پژوهش فناوران یزد به‌عنوان عضو کریدور ستاد نانو، در راستای نیل به اهداف خود، از کمک‌های این نهاد مانند استفاده از اعتبار شبکه آزمایشگاهی و فناوری راهبردی، تحقیقات بازار، حمایت از دوره‌های آموزشی و خدمات مشاوره استفاده کرده که هر کدام علاوه بر صرفه‌جویی در منابع مالی نقش به‌سزایی در پیشبرد اهداف آن داشته است.
