کاربرد فناوری نانو در روش فیلتراسیون اسمز معکوس

کاربرد فناوری نانو در روش فیلتراسیون اسمز معکوس[1]

بی شک یکی از مهمترین دستاوردهای بشر در دهه­های اخیر حوزه علوم و فناوری نانو است که راهکارهای متنوع و نوآورانه­ای برای رفع مشکلات و معضلات موجود در بخش­های مختلف ارائه می­نماید. فناوری نانو قابلیت مشاهده، ساخت و دستکاری ترکیبات در مقیاس اتمی و مولکولی است و  بر این اساس می­تواند خصوصیات یک ترکیب را به خوبی کنترل نماید. ساختارهایی که با این دقت تهیه می­شوند، خصوصیات ویژه و منحصر به فردی از خود نشان می­دهند که موجب استفاده و کاربرد گسترده آن­ها در حوزه­های مختلف شده است.

 

[1] Reverse Osmosis (RO)

2. فرایند نمک زدایی[1]

فرایند جداسازی مواد معدنی محلول و نمک­ها از آب، تحت عنوان نمک زدایی شناخته می­شود و امروزه کاربرد بسیار گسترده­ای در شیرین سازی آب­های شور مخصوصا آب دریاها[2] و شوراب­ها[3] پیدا کرده است. نمک زدایی در اصل یک پدیده طبیعی دائمی در چرخه آب است و مدام در اثر تبخیر آب­ها رخ می­دهد. این پدیده طبیعی اساس ایجاد فناوری­های نمک زدایی مختلفی شده است که کاربردهای گوناگون زیادی نیز در حوزه‌های مختلف پیدا کرده­اند. مهمترین این کاربردها، شیرین سازی آب­های شور برای مصارف آشامیدنی است؛ اما در سال­های اخیر استفاده از این فناوری­ها در صنایع مختلف (مخصوصا صنایع نفت و گاز) نیز رشد قابل توجهی داشته است.

 

کمبود آب و همچنین افزایش روزافزون قیمت انرژی، محرک­های اصلی تحقیقات و سرمایه گذاری­های انجام شده بر روی ارائه راه­حل­ها و روش­های نوین نمک زدایی هستند. در حال حاضر بیش از 120 کشور دنیا از طرح­های نمک زدایی برای مقاصد مختلف بهره می­برند که عمده­ترین سهم مربوط به کشورهای منطقه خلیج فارس، سپس کشورهای آمریکای شمالی است و بعد از آن­ها به ترتیب کشورهای اروپای شرقی، شرق آسیا و شمال آفریقا در رتبه­های بعدی قرار دارند. شکل 1 سهم مناطق مختلف را در طرح­های نمک زدایی و منابع مختلف مورد استفاده برای این مقصود را نشان می­دهد.

شکل 1. ظرفیت جهانی طرح­های نمک زدایی بر اساس متر مکعب در روز [1].

3. اسمز معکوس

از میان روش­ها و فناوری­های نمک زدایی، اسمز معکوس[4] (RO) گسترده­ترین کاربرد را پیدا کرده است و حدود 53 درصد از کل طرح­های نمک زدایی در دنیا از این فناوری استفاده می­نمایند [2]. در فناوری اسمز معکوس، که از غشاهای نیمه تراوا[5] برای جداسازی ذرات و ترکیبات مختلف از آب بهره می­برد، برای غلبه بر فشار اسمزی (یک مؤلفه ترمودینامیکی است و به عنوان حداقل فشار مورد نیاز برای جلوگیری از جریان حلال در طول غشاء نیمه تراوا شناخته می­شود) باید میزانی فشار خارجی به سیستم وارد شود که نیازمند صرف مقداری انرژی نیز می­باشد. در شکل 2 اساس کار این فرایند در مقایسه با فرایند اسمز معمولی[6] (یا اسمز مستقیم[7]) نشان داده شده است. در فرایند اسمز مستقیم که به صورت خودبخودی و بدون اعمال فشار خارجی صورت می­گیرد، آب از سمت رقیق­تر (نسبت به غلظت نمک) به سمت غلیظ مهاجرت می­نماید، در حالی­که در اسمز معکوس این فرایند در نتیجه اعمال فشار برعکس می­شود.

شکل 2. مقایسه نحوه کارکرد فرایند اسمز معکوس با فرایند اسمز مستقیم [3].

4. فناوری نانو و اسمز معکوس

تقریبا از زمان ساخت اولین طرح­های نمک زدایی بر پایه اسمز معکوس، فقط غشاهای پلیمری برای کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار گرفته­اند. از همین رو تا سال­ها برای بهبود این روش، تمرکزها بر روی افزایش مساحت سطحی غشاها بوده است. در سال­های اخیر با توسعه روز­افزون فناوری نانو، توجه زیادی نیز به بهینه سازی فرایند                                                                                                             اسمز معکوس با استفاده از نانوذرات مختلف صورت گرفته است و موجب ارائه چندین محصول تجاری در این زمینه گردیده است. این بهینه سازی­ها با استفاده از فناوری نانو در دو جنبه کلی صورت گرفته است: کاهش میزان مصرف انرژی توسط طرح­های نمک زداییِ اسمز معکوس و همچنین بهبود عملکرد و کارایی غشاهای اسمز معکوس، که عمدتا هر دو مورد با تغییر ساختار و ترکیبات سازنده غشاها صورت می­پذیرد. هدف نهایی از اعمال این تغییرات رسیدن به سیستم­های اسمز معکوسی است که؛ در فشارهای کمتری کار می­کنند و در نتیجه مصرف انرژی کمتری دارند، بسیار تراوش پذیر[8] هستند و در نتیجه سرعت جریان در آن­ها بالاتر است، پایداری بالاتری دارند و در نتیجه رسوبات معدنی کمتری در آن­ها تشکیل می­شود.

شکل صرفا جهت استفاده گرافیست

در بحث کاربرد فناوری نانو در ساخت غشاهای اسمز معکوس باید توجه داشت که غشاهای مورد بحث غشاهای نانوساختار[9] نیستند؛ بلکه با استفاده از نانومواد مختلف ارتقا یافته­اند[10]؛ این بدان معناست که ساختار داخلی غشاها یعنی حفرات آن­ها نانومقیاس نبوده و همچنین ترکیبات سازنده این غشاها نیز در اصل نانومواد نیستند؛ بلکه با نانومواد مختلف عامل دار شده­اند. امروزه نیز اکثر تحقیقات علمی و فعالیت­های صنعتی در راستای ساخت غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته، با فناوری نانو صورت می­پذیرد و محصولات تجاری ارائه شده نیز از همین نوع غشاء هستند. این غشاها انواع مختلفی دارند که از میان آن­ها می­توان به غشاهای معدنی ارتقا یافته با نانومواد[11]، غشاهای فیلم لایه نازک نانوکامپوزیت [12] و غشاهای ارتقا یافته با نانولوله­های کربنی آرایش یافته[13] و… اشاره نمود.

4. غشاهای معدنی ارتقا یافته با نانومواد برای اسمز معکوس

امروزه غشاهای معدنی که معمولا تحت عنوان غشاهای سرامیکی شناخته می­شوند، از طیف گسترده­ای از ترکیبات مختلف ساخته می­شوند که در میان آن­ها اکسیدهای تیتانیم، آلومینیوم، سیلیسیم و زیرکونیوم متداولترین مواد سازنده این نوع غشاها هستند. با توجه به قیمت بالای این غشاها، استفاده از آن­ها تنها محدود به کاربردهایی است که درآن­ها امکان استفاده از غشاهای پلیمری وجود ندارد. به طور کلی غشاهای معدنی از یک لایه بستر ماکروحفره[14] تشکیل شده­اند و یک لایه غشایی میکروحفره[15] یا مزوحفره[16] بر روی آن قرار گرفته است که برای بهبود کارایی در کاربردهای خاص، عامل دار شده و لایه­های دیگری (پلیمرها، نانوذرات و…) نیز بر روی آن قرار داده می­شود (شکل 3).

شکل 3. شمای کلی از یک نمونه غشای اسمز معکوس معدنی که پوشش­های مختلفی بر روی آن قرار گرفته است [4].

از میان انواع مختلف غشاهای معدنی مورد استفاده برای اسمز معکوس، غشاهای زئولیتی[17] یکی از پرکاربردترین غشاها هستند. زئولیت­ها در اصل ترکیبات آلومینوسیلیکاتی[18] کریستالی با حفرات یکنواخت نانومتری یا کوچکتر هستند (شکل 4) که هم به صورت طبیعی بدست می­آیند و هم می­توان آن­ها را به صورت سنتزی در آزمایشگاه­ها تولید نمود. اندازه حفرات این ترکیبات را می­توان با تغییر شرایط سنتز (مثل دما، فشار، زمان و…)، تغییر داد و به اندازه دلخواه رسانید و برای کاربردهای خاص نیز می­توان برخی ویژگی­ها مانند توانایی تبادل یون[19]، خواص جذب سطحی، خواص کاتالیزوری و… را در آن­ها ایجاد نمود. علاوه ­براین موارد، با توجه به بی اثر بودن کریستال­های آلومینوسیلیکات، غشاهای زئولیتی پایداری شیمیایی و گرمایی بسیار بالایی دارند.

شکل 4. ساختار کلی یک غشای زئولیتی [5].

تحقیقات در راستای استفاده از غشاهای زئولیتی برای نمک زدایی آب­های شور در اسمز معکوس از سال 2001 آغاز شد و در این سال شبیه سازی­های دینامیک مولکولی[20] نشان داد که این غشاها قادر هستند به عنوان غشاء اسمز معکوس عمل کرده و فرایند نمک زدایی را با بازده بسیار بالایی انجام دهند و پس از آن تحقیقات و بررسی­های زیادی در راستای امکان سنجی استفاده از این غشاها برای فرایند اسمز معکوس صورت گرفته است که در نهایت منجر به تجاری سازی انواعی از این غشاها شده است. تنها چند ترکیب خاص از زئولیت­ها برای ساخت غشاء مورد استفاده قرار می­گیرند که با نام های تجاری MFI [21]، SOD [22] و LTA [23] شناخته می­شوند و تفاوتشان در نسبت سیلیسیم به آلومینیوم موجود در ساختار هر یک می­باشد. در سال­های اخیر همگام با توسعه و تجاری سازی این نوع غشاها، برخی شرکت­ها محصولاتی بر پایه غشاهای زئولیتی برای اسمز معکوس به بازار ارائه می­نمایند.

5. غشاهای فیلم لایه نازک نانوکامپوزیت برای اسمز معکوس

در سال 2005 یک گروه تحقیقاتی مفهومی جدید تحت عنوان غشاهای فیلم لایه نازک نانوکامپوزیت برای اسمز معکوس را برای اولین بار معرفی نمود [6]. در این زمینه، اصلی­ترین هدف این است که نانوذرات غربال مولکولی[24] را در سرتاسر لایه پلیمری سطحی از یک غشای اسمز معکوس قرار دهند. در شکل 5 دو روش اصلی برای جاسازی نانوذرات در لایه پلیمری غشاهای اسمز معکوس نشان داده شده­اند.

شکل 5. 1) شمای کلی از یک غشای اسمز معکوس پلیمری متداول که در آن یک لایه پلیمری بر روی بستر غشا قرار می­گیرد، 2) جاسازی نانو ذرات در ساختار غشای پلیمری با به دام انداختن[25] آن­ها درون ساختار پلیمر و 3) جاسازی نانوذرات در ساختار غشای پلیمری با اتصال آن­ها به سطح پلیمر با استفاده از نیروهای جاذبه مولکولی و ایجاد پیوند [7].

نانوذراتی که از زمان معرفی این نوع غشاها بیشترین بررسی­ها بر روی آن­ها صورت گرفته است شامل نانولوله­های کربنی، نقره، تیتانیوم اکسید، سیلیکا و زئولیت­ها هستند. هدف استفاده از نانوذرات در این غشاها دستیابی به خواص سطحی بهتر در غشاها همراه با افزایش میزان نفوذ و کاهش میزان رسوبات ایجاد شده، افزایش پایداری شیمیایی و حرارتی غشاهای اسمز معکوس، افزایش گزینش پذیری سیستم، ایجاد خواص ضدمیکروبی در غشاها و … می­باشد. در نتیجه این دسته از غشاها قادر خواهند بود با بازده نمک زدایی مشابه غشاهای اسمز معکوس متداول ولی با تراوش پذیری یک تا سه برابر بیشتر از آن­ها عمل نمایند و به عنوان یک رقیب جدی برای این غشاها به حساب آیند.

6. غشاهای ارتقا یافته با نانولوله­های کربنی آرایش یافته برای اسمز معکوس

غشاهای حاوی نانولوله­های کربنی پتانسیل بسیار بالایی برای عملکرد به عنوان غشاهای اسمز معکوس دارند و پیشرفت­های اخیر در زمینه روش­های نوین ساخت نانوذرات و غشاهای مختلف منجر به قرار دادن نانولوله­های کربنی آرایش یافته به صورت عمودی[26] درون غشاهای اسمز معکوس شده است (شکل 6). در این مورد هم آزمایش­های عملی، شبیه سازی­های مولکولی انجام شده را تایید می­کند و هر دو نشان از سریع­تر بودن انتقال مایع در این نوع غشاها دارند. این افزایش سرعت جریان به طور ویژه به ابعاد داخلی نانولوله­ها، میزان هموار بودن دیواره­های گرافیتی آن­ها و خصلت آب گریزی نانو لوله­های کربنی ارتباط دارد و منجر به ایجاد سرعت جریانی بیش از غشاهای پلیمری متداول برای اسمز معکوس می­شود. بر همین اساس در هنگام استفاده از غشاهای ارتقا یافته با نانوله­های کربنی برای اسمز معکوس می­توان با اعمال یک فشار مشخص حجم زیادی از آب را نمک زدایی نمود. این خواص منحصر به فرد موجب توسعه بسیار سریع این دسته از غشاهای اسمز معکوس شده است و محصولات تجاری از این نوع نیز در بازار قابل دسترسی هستند.

شکل 6.  یک غشای اسمز معکوس ارتقا یافته با نانولوله­های کربنی هم­ تراز شده به صورت عمودی و شماتیکی از نحوه فعالیت آن [8].

 

 

7. تخمین هزینه­ها

غشاهای اسمز معکوس از تنوع زیادی برخوردار هستند و در طیف وسیعی از کاربردها قابل استفاده هستند. با توجه به همین موضوع، قیمت این غشاها نیز با یکدیگر تفاوت دارد. بر این اساس برای ماژول­های غشایی اسمز معکوس مورد استفاده در مصارف خانگی هزینه­ای بین 7 تا 50 دلار (بسته به نوع مواد سازنده و فناوری ساخت) به ازای یک ماژول نیاز است. با توجه به اینکه دستگاه­های اسمز معکوس خانگی عموما برای فیلتراسیون آب آشامیدنی موجود در سیستم آب شهری (که عمده املاح آن­ها از پیش حذف شده است) به کار می­رود، معمولا برای این نوع مصارف ماژول­های غشایی بر پایه نانومواد مقرون به صرف نبوده و به بازار ارائه نمی­گردد. هزینه راه­اندازی سیستم اسمز معکوس برای واحدهای صنعتی کوچک و متوسط بین 9000 تا 80000 دلار و برای واحدهای صنعتی بزرگ بسته به نوع صنعت از 200 هزار تا چندین میلیون دلار خواهد بود. قیمت ماژول­های معمولی مورد استفاده برای واحدهای صنعتی بین 100 تا 700 دلار به ازای هر ماژول غشایی است که در مقایسه با ماژول­های ارتقا یافته با نانو مواد که قیمتی بین 300 تا 850 دلار دارند، تفاوت چندانی ندارند. لیکن با توجه به میزان مصرف انرژی کمتر توسط غشاهای ارتقا یافته، می­توان گفت که در عمل این غشاها مقرون به صرفه­تر خواهند بود. با توجه به این موضوع و همچنین مزایای غشاهای ارتقا یافته با نانو مواد برای اسمز معکوس، استفاده از این نوع غشاها در واحدهای نمک زدایی به وسیله اسمز معکوس به صورت روزافزون در حال گسترش می­باشد.

شکل صرفا جهت استفاده گرافیست

8. بازار غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته با نانومواد

همانطور که اشاره شد، استفاده از فناوری­های مختلف در نمک زدایی آب دریا و شوراب­ها به صورت روزافزون در حال افزایش است به نحوی که در سال 2013 بازاری معادل 16/4 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است و پیش­بینی­ها حاکی از افزایش آن به 2/7 میلیارد دلار در سال 2018 می­باشد [9]. بخش عمده­ای از این بازار به فناوری اسمز معکوس اختصاص دارد و بر اساس گزارش­های جهانی، بازار سیستم­های اسمز معکوس (توجه شود که این آمار کلی بوده و علاوه بر نمک زدایی آب دریا شامل مصارف خانگی، صنعتی و… هم می­باشد) در سال 2014 برابر 4/5 میلیارد دلار بوده است که پیش­بینی می­شود تا سال 2019 به عدد 8/8 میلیارد دلار در سال برسد [10]. در سال 2014 سهم غشاهای اسمز معکوس از این بازار چیزی در حدود 2/1 میلیارد دلار بوده است که نزدیک به 32 درصد (380 میلیون دلار) آن مربوط به غشاهای ارتقا یافته با نانو مواد مختلف می­باشد [11]. امروزه شرکت­های زیادی به ساخت غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته با نانومواد مختلف روی آورده­اند که از میان آن­ها می­توان به موارد زیر اشاره نمود:

یکی از اولین و فعال­ترین شرکت­ها در زمینه ساخت غشاهای اسمز معکوس با بهره­گیری از نانوذرات، شرکت NanoH2O است که فعالیت خود را در سال 2005 شروع نموده و پس از آن با توجه به فناوری بسیار بدیع خود، رشد سریعی را تجربه نمود؛ به نحوی که در سال 2013 بخش توسعه فناوری­های حوزه آب شرکت بزرگ LG Electronics اقدام به خریداری آن نمود و امروزه غشاهای ساخته شده توسط فناوری این شرکت بزرگ­ترین سهم را در بازارها به خود اختصاص داده­اند و به نوعی شناخته شده­ترین محصول در بازار می­باشند. غشاهای ساخت این شرکت از نوع فیلم لایه نازک نانوکامپوزیت است که در شکل زیر نمونه­ای از آن قابل مشاهده است [12].

شکل 7. غشای فیلم لایه نازک نانوکامپوزیت برای اسمز معکوس ساخته شده توسط شرکت LG و شمایی کلی از فناوری ساخت این غشاء که توسط شرکت NanoH2O توسعه یافته است [13].

 

 

اطلاعات مربوط به دیگر شرکت­های فعال در این حوزه در جدول 1 قابل مشاهده است:

	نام شرکت	زمینه فعالیت
شرکت­های فعال در بازار	Zeolite Water Technology	طراحی، ساخت و نصب غشاهای اسمز معکوس با استفاده از نانوذرات زئولیتی (شکل 8).
	Porifera	ساخت غشاها و سیستم­های اسمز معکوس و اسمز مستقیم با قرار دادن نانولوله­های کربنی در لایه پلیمری غشا با روش­های ابداعی خود (شکل 9)
	Membranium RM Nanotech	ساخت غشاهای اسمز معکوس تقویت شده با نانوذرات
	Applied Membrane Inc., (AMI)	ساخت غشاهای اسمز معکوس تقویت شده با نانوذرات
	Puretec Industrial Water	ساخت غشاهای اسمز معکوس با بهره­گیری از نانوذرات و قابلیت عملکرد در فشارهای پایین
	NanOasis	ساخت غشاهای اسمز معکوس بر پایه نانولوله های کربنی
	Portfolio Company	ساخت غشاهای اسمز معکوس نانوساختار و ماژول­های مربوطه
شرکت­های در حال ورود به بازار	DOW	در حال فعالیت بر روی توسعه و تجاری سازی غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته با نانو مواد
	Koch Membrane Systems	در حال فعالیت بر روی توسعه و تجاری سازی غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته با نانو مواد
	Nitto Denko	در حال فعالیت بر روی توسعه و تجاری سازی غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته با نانو مواد
	Toray Industries	در حال فعالیت بر روی توسعه و تجاری سازی غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته با نانو مواد

 

شکل 8. دستگاه فیلتراسیون اسمز معکوس ساخت شرکت Zeolite برای استفاده در صنایع کوچک [14].

 

شکل 9. دستگاه ساخته شده توسط شرکت Porifera برای شیرین سازی آب دریا به سفارش وزارت دفاع آمریکا؛ این دستگاه به صورت قابل حمل بوده و در ساخت آن از فناوری اسمز مستقیم و اسمز معکوس به طور همزمان استفاده شده است که غشاهای آن بر پایه نانولوله­های کربنی می­باشد [16]

9. شرکت­های داخلی

متاسفانه علی­رغم وجود شرکت­های بزرگ و بسیار فعال در حوزه آب در داخل کشور، در حال حاضر گزارش مستدلی  از فعالیت شرکت­های داخلی در حوزه ساخت غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته توسط نانوذرات وجود ندارند. البته لازم به ذکر است که شرکت­هایی در حوزه ساخت، واردات و راه اندازی غشاها و سیستم­های اسمز معکوس در داخل کشور فعالیت دارند که از میان آن­ها می­توان به شرکت­های آواب صنعت، پارسیان فراب لیان، ژرف آب نیرو، آبسان زلال و فرا آب اشاره نمود.

10. نتیجه گیری

استفاده از غشاهای اسمز معکوس ارتقا یافته توسط نانوذرات در دنیا به سرعت در حال افزایش است که این موضوع اساسا به خاطر مقرون به صرفه بودن این غشاها با توجه به کاهش میزان مصرف انرژی در اثر نیاز به فشارهای اعمالی پایین­تر و همچنین افزایش پایداری و خواص ضد میکروبی و ضد رسوب بهتر آن­ها می­باشد. تاکنون  انواع مختلفی از این غشاها ساخته شده و به بازار ارائه گردیده­اند که غشاهای معدنی ارتقا یافته با نانومواد، غشاهای فیلم لایه نازک نانوکامپوزیت و غشاهای ارتقا یافته با نانولوله­های کربنی آرایش یافته مهمترین آن­ها می­باشند. در همین راستا شرکت­ها و کارخانجات متعددی به این حوزه وارد شده­اند و محصولات خاص خود را به بازار عرضه می­نمایند که نشانگر اهمیت ویژه این دسته از غشاها و فناوری­های مربوط به ساخت آن­ها می­باشد.

11. مراجع
12. Lattemann, S., et al., Global desalination situation. Sustainability Science and Engineering, 2010. 2: p. 7-39.
13. Mezher, T., et al., Techno-economic assessment and environmental impacts of desalination technologies. Desalination, 2011. 266(1): p. 263-273.
14. http://puretecwater.com/what-is-reverse-osmosis.html.
15. Sarkar, A., et al., Surface modification of reverse osmosis membranes by hydrophilic dendritic polymers. 2010, Google Patents.
16. Lee, K.P., T.C. Arnot, and D. Mattia, A review of reverse osmosis membrane materials for desalination—Development to date and future potential. Journal of Membrane Science, 2011. 370(1): p. 1-22.
17. Jeong, B.-H., et al., Interfacial polymerization of thin film nanocomposites: a new concept for reverse osmosis membranes. Journal of Membrane Science, 2007. 294(1): p. 1-7.
18. Kim, J. and B. Van der Bruggen, The use of nanoparticles in polymeric and ceramic membrane structures: review of manufacturing procedures and performance improvement for water treatment. Environmental Pollution, 2010. 158(7): p. 2335-2349.
19. http://pubs.acs.org/cen/_img/86/i25/CNTIONimg1.jpg.
20. http://www.bccresearch.com/market-research/membrane-and-separation-technology/desalination-seawater-brackish-water-mst052c.html.
21. http://www.bccresearch.com/market-research/membrane-and-separation-technology/reverse-osmosis-system-components-water-treatment-market-report-mst049e.html.
22. https://www.reportbuyer.com/product/2854019/global-ro-membrane-market-2015-2019.html.
23. http://www.lgwatersolutions.com.
24. http://www.lgwatersolutions.com/technology.
25. http://www.zeolitewt.com/products/spares_supply.html.
26. http://porifera.com/carbon-nanotube-ultrafiltration-membranes/.
27. http://porifera.com/products/pfo-ro-systems/.

[1] Desalination

[2] Seawater

[3] Brackish water

[4] Reverse Osmosis

[5] Semi-permeable Membrane

[6] Normal Osmosis

[7] Forward Osmosis (FO)

[8] Permeable

[9] Nano-Structured Membrane (NSM)

[10] Nano-Enhanced Membrane (NEM)

[11] Inorganic Nano-Enhanced Membrane

[12] Thin Film Nanocomposite (TFN)

[13] Aligned Carbon Nanotubes

[14] Macro-porous

[15] Micro-porous

[16] Meso-porous

[17] Zeolite membranes

[18] Aluminosilicate materials

[19] Ion-exchange

[20] Molecular Dynamics Simulations

[21] Mordenite Framework Inverted (MFI)

[22] Sodalite (SOD)

[23] Linde Type A (LTA)

[24] Molecular sieve

[25] Entrapment

[26] Vertically Aligned Carbon Nanotubes

 

———————————————————————

تهیه و تنظیم:

• گروه ترویج صنعتی آب

بخش ترویج صنعتی ستاد توسعه فناوری های نانو و میکرو

 ====================================================================================

[جهت دسترسی به گزارش نهایی محصولات و شرکتهای دارای گواهی نانومقیاس ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو به «کتب مرجع محصولات و تجهیزات نانو و صنعت» به نشانی (INDnano.ir/category/book) مراجعه کنید]

[همچنین برای دانلود فایل PDF کلیه گزارشات بهمراه جزئیات، به بخش گزارش های صنعتی پایگاه اینترنتی رسانه تخصصی نانو و صنعت (www.INDnano.ir/category/report) مراجعه نمایید]

 ====================================================================================