بازار نانوداروی ضدسرطان ایرانی چقدر بوده است؟

بازار نانوداروی ضدسرطان ایرانی از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ در حدود ۵۳۰۰ میلیارد ریال بوده است. ۹ میلیون دلار صادرات و ۳۷۰۰ میلیارد ریال، سهم فروش بازار داخل بوده است. تولید این نانوداروها صرفه‌جویی ارزی ۹۰ میلیون دلاری را در پی داشته و هزینه بیمه‌ها را نیز به شکل قابل توجهی کاهش داده است.

سه داروی پادینکس، پاکلی‌نب و سینادوکسوزوم از جمله نانوداروهای ضدسرطانی است که توسط مراکز علمی و تحقیقاتی داخل کشور تولید می‌شود.

پادینکس:

با توجه به جمعیت قابل توجه بیماران مبتلا به سرطان پستان در کشور، به نظر می‌رسد توانمندسازی صنعت دارویی در زمینه تولید داروهای ضدسرطان تبدیل به یک ضرورت شده باشد. از سوی دیگر، با توجه به هزینه نسبتاً سنگینی که واردات داروی شیمی‌درمانی بر سیستم سلامت کشور تحمیل می‌کند و همچنین به‌منظور کاهش هزینه‌های درمان، شرکت «نانودارو پژوهان پردیس» داروی «تراستوزوماب اِمتاسین» (emtansine Trastuzumab) را با نام تجاری «پادینکس» (Padynex) تولید کرده است. پادینکس یک ترکیب زوج شده یا کونژوگه (Conjugate) آنتی‌بادی-دارو است و در آن تراستوزوماب به‌عنوان آنتی‌بادی مونوکلونال انسانی از نوع anti-HER۲ IgG۱ از طریق یک مولکول اتصال‌دهنده به DM۱ (مشتق شده از میتانسین) به‌عنوان مهارکننده میکروتوبول، متصل شده است. پادینکس پس از اتصال به گیرنده HER۲ که گیرنده اختصاصی سلول‌های سرطانی است به‌واسطه گیرنده‌های درون سلولی، منجر به آزادسازی DM۱ به داخل سلول و متعاقب آن مرگ سلول سرطانی خواهد شد. پادینکس به‌صورت تک دارویی در درمان بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک پستان HER۲ مثبت که قبلا تراستوزوماب و تاکسان را به‌طور جداگانه یا ترکیبی دریافت کرده‌اند، تجویز می‌شود. قیمت نمونه جهانی این دارو ۳۹۵۰ دلار بوده و نمونه داخلی ۹ میلیون تومان قیمت دارد.

پاکلی‌نب:

نانوداروی ضدسرطان پاکلی‌نب، برای درمان سرطان‌هایی مانند سینه، ریه و پانکراس توسط شرکت نانوداروپژوهان تولید شده است. این نانودارو، با نفوذ به بافت سرطانی، از پیشرفت تومور جلوگیری کرده و باعث نابودی بافت سرطانی می‌شود. به‌علت ابعاد نانویی این دارو، اثربخشی آن بالاتر و عوارض جانبی این دارو کمتر از داروهای مشابه است. پاکلی تاکسل یک ماده طبیعی ضدسرطانی است که مانع فرآیند تقسیم سلولی و رشد سلول‌های سرطانی می‌شود. در این دارو از قابلیت آلبومین به‌عنوان حامل طبیعی مولکول‌های نامحلول در آب، در بدن استفاده شده که به طور انتخابی در بافت‌های توموری جمع می‌شود. این دارو به دلیل اینکه ماده موثر ضد سرطان پاکلی تکسل را درون آلبومین قرار می‌دهد، اثرات جانبی مضر شیمی درمانی را مانند داروهای دیگری که از حلال استفاده می‌کنند، ندارد. قیمت نمونه جهانی دارو ۸۰ دلار بوده و قیمت نمونه داخلی ۱ میلیون ۸۰۰ هزار تومان است.

سینادوکسوزوم:

ســینا دوکسوزوم ساخته شده توسط شرکت اکسیر نانو سینا، یک داروی ضد تومور است که در درمان سرطان پستان متاستازدهنده به ویژه در بیمارانی که در معرض یا دارای مشکلات قلبی هستند و همچنین درمان سرطان تخمدان پیشرفته استفاده می‌شود. این دارو همراه با بورتزومیب (Bortezomib) در درمان مولتیپل میلوما در بیمارانی که حداقل یک درمان اولیه دریافت کرده‌اند، استفاده می‌شود. این دارو همچنین در درمان کاپوسی سارکوما در بیماران مبتلا به ایدز به‌کار می‌رود. این فرآورده حاوی دارویی است که قادر است سلول‌های سرطانی را به‌طور انتخابی از بین ببرد. دوکسوروبیسین هیدروکلراید موجود در این فراورده توسط پوشش‌های کروی کوچک لیپوزومی احاطه شده است که کمک می‌کند این دارو از طریق جریان خون، بیشتر به سمت بافت سرطانی نسبت به بافت‌های سالم بدن هدایت شود، این موضوع می‌تواند باعث کاهش عوارض جانبی این دارو نسبت به دوکسوروبیسین استاندارد شود. قیمت نمونه جهانی این دارو ۶۵ دلار بوده و قیمت نمونه داخلی ۷۵۰ هزار تومان است.