علی صالحی، کارشناس شرکت دانشبنیان «یار نیکان صالح» تولیدکننده دستگاههای پوششدهی در خلا (PVD) درباره اثربخشی لایهنشانی در افزایش کیفیت و زیبایی محصولات صنعتی، گفت که با اعمال پوششهای نانومتری هم زیبایی بصری محصولات افزایش مییابد و هم میتوان دوام محصول را ارتقا داد به طوری که در برخی محصولات نظیر شیرآلات، تولیدکننده با اعمال نانوپوشش، میتواند گارانتی محصول را از ۵ سال به ۸ سال افزایش دهد.
مهندس صالحی گفت: «از منظر کاربرد، نانوپوششهایی که به روش PVD اعمال میشوند دو خانواده کاملا مجزا و شبیه به هم دارند. در اولی، پوشش روی سطح، ابزار، محصولات صنعتی یا قالب برای افزایش مقاومت اعمال میشود. زمانی که این پوششها روی سطوح مختلف اعمال شد، سطح استحکام بیشتری پیدا میکند و در عین حال، این پوششها باعث ایجاد رنگ روی قطعات صنعتی میشوند. این نتایج وارد بخش تزئینی شد یعنی از این پوششها برای ایجاد تزئین روی محصولات استفاده شد. در نتیجه همان پوششی که برای افزایش مقاومت به کار برده میشد، حالا با همان روش قبلی اما با تغییراتی در تجهیزات، برای ایجاد پوشش تزئینی روی سطوح استفاده میشود.»
در واقع این دو خانواده، یکی پوششهای مقاوم بوده و دیگری پوششهای تزئینی هستند. همان پوششی که برای افزایش مقاومت به خوردگی روی سطح استفاده میشود، روی سطح محصولات برای ایجاد زیبایی نیز استفاده میشود. این محصولات در زندگی روزمره، صنعت و حتی در جاهایی مثل قطعات تزئینی خودرو قابل استفاده است.
وی درباره تفاوت پوششهای تزئینی و ضدخوردگی به میزان ضخامت لایهها در این دو نوع کاربرد اشاره کرد. به گفته ایشان زمانی که نیاز به ایجاد خواص ضدسایش یا ضدخوردگی باشد، لایههای نانوساختار متعددی روی سطح اعمال میشود تا ضخامت به چند میکرون برسد در حالی که در پوششهای تزئینی این ضخامت بسیار کمتر است و بسته به کاربرد میتواند از ۵۰ تا ۴۰۰ نانومتر متغیر باشد. وی از لیوانهای رنگی بهعنوان یک مثال از کاربردهای پوشش تزئینی PVD نام برد و گفت که برای ایجاد رنگ دودی روی لیوان با روش PVD یک پوشش ۵۰ تا ۱۰۰ نانومتری روی لیوان اعمال میشود. در واقع با یک لایه نازک میتوان زیبایی محصول صنعتی را افزایش داد.
یکی از نکات جالب توجهی که مهندس صالحی به آن اشاره کرد، تغییر کم قیمتی در چنین محصولاتی است بهطوریکه با هزینههای بسیار کم میتوان یک پوشش تزئینی روی سطح اعمال نمود.
مهندس صالحی درباره طول عمر و دوام شیرآلات دارای نانوپوشش گفت که در شیرآلات معمولا بهصورت سنتی از پوششهای نیکل و کروم بهعنوان پوشش ضدخوردگی استفاده میشود. در تستهایی نظیر سالتاسپری، اگر این پوشش بتواند ۱۸۰ ساعت حضور مستمر در محیط نمکی را تحمل کند، تولیدکننده میتواند این شیرآلات را تا ۵ سال گارانتی کند. زمانی که پوشش نانویی روی این شیرآلات قرار میگیرد، علاوه بر زیبایی، نظیر ایجاد رنگ طلایی یا نقرهای، محصول میتواند تا ۳۰۰ ساعت تست سالتاسپری را تحمل کند. با چنین افزایش مقاومت به خوردگی، تولیدکننده میتواند تا ۸ سال این محصول را گارانتی نماید علاوه براین که زیبایی آن نیز افزایش یافته است.
وی درباره سازوکار لایهنشانی بهروش PVD گفت: «در این روش ما یک منبع فلزی داریم که آن را بهصورت بخار در میآوریم و بعد بهصورت فیزیکی روی سطح مورد نظر لایهنشانی میکنیم.»