در راستای اهداف ترویج صنعتی و معرفی توانمندی های فناوری نانو ایران و جهان به جامعه صنعتی کشور، دوره صنعتی فناوری نانو در حوزه بهداشت و سلامت، در قالب سلسله وبینارها و جلسات آنلاین و با حضور محققان و فناوران فعال در این حوزه، با حمایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، در تاریخ 19 تیر، 26 تیر و 2 مرداد 1399، طبق برنامه از پیش اعلام شده، برگزار گردید.
در ارائه آغازین دوره، مهندس محسن دوستکام، مدیر بخش سلامت، دارو و پزشکی ستاد نانو، ضمن بیان مطالبی پیرامون محصولات فناوری نانو در حوزه سلامت و بهداشت، و بازار و نحوه تجاری سازی نانو داروها و مکملها، به تبیین برنامه های حمایتی و صنعتی ستاد نانو جهت پیشرفت فناوری نانو در کشور پرداخت.
سپس دکتر مهدی آدابی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیر عامل شرکت رستاک سپهر نوتریکا، با موضوع فناوری نانو و بهبود کیفیت و سلامت مواد غذایی، به توضیح دغدغه های مطرح پیرامون سلامت و بهداشت غذایی، و فواید فناوری نانو و نانومواد در رسانش هوشمند غذاهای فراسودمند پرداخت و موارد متعدد استفاده و کاربردهای فناوری نانو در انواع مواد غذایی در جهان با برندهای مختلف را معرفی نمود. خواص ضد التهابی، کاهش دوز مصرف، کاهش طعم و مزه بد، افزایش نیمه عمر و افزایش پایداری و زیست فراهمی، از جمله فواید ذکر شده در محصولات غذایی بهداشتی و مبتنی بر فناوری نانو در جهان بود که آدابی به توضیح آن پرداخت.
با توجه به شیوع کرونا و لزوم استفاده از ماسکهای تنفسی، مهندس نادر نادری، مدیر عامل شرکت فناوران نانو مقیاس، بعنوان یکی از شرکتهای برتر فناوری نانو در حوزه تجهیزات و محصولات مرتبط با نانوالیاف، فیلتر و ماسک، به مبحث ماسک های تنفسی نانو پرداخت. وی با توضیح اهمیت توجه به میزان افت فشار و میزان تنفس پذیری ماسک، برتری ماسکهای تنفسی نانویی را بیان نموده و استاندادهای حوزه سلامت در جهان در این باره را تشریح نمود. وی ضمن توضیح تنوع ماسکهای تنفسی، تفاوتها و شباهتها پیرامون ماسکهایی همچون نظیر ماسکهای FFP1 و FFP2 و N95 و N99 & FFP3 و P3 و N100، رابیان نمود. همچنین در این ارائه، اهمیت توجه به معیارهایی همچون بازده فیلتراسیون ذرات ( PFE یا PARTICLE FILTRATION EFFICIENCY) و بازده فیلتراسیون باکتری برای ذرات 100 نانومتری ( BFE یا BACTERIAL FILTRATION EFFICIENCY ) در ماسکهای تنفسی تشریح شد. بعنوان مثال مشخص شد که برای ذراتی با ابعاد 300 نانومتر، در عبور از ماسکهایی همچون ماسکهای FFP1 یا FILTERING FACE PIECE) P1)، حداقل فیلتراسون 80 درصد لازم است. در ابعاد حدود 300 نانومتر بیشترین میزان نفوذ ذرات به ماسک گزارش شده است، که ممانعت ماسکهای نانویی دربرابر آن زیاد است و این در حالی است که زیر این ابعاد، عملا بدلایلی از جمله حرکت براونی و کاتوره ای ذرات، احتمال ورود ذرات مجددا کاهش می یابد.
پس از این ارائه، مهندس کیوان دبیر، مدیراجرایی شرکت زیست ابزار پژوهان، پیرامون کیت های تشخیص سریع پزشکی به ارائه مطالب پرداخت و سپس دکتر بهاری فر، مدیر فنی شرکت زیست ابزار پژوهان، پیرامون بحثهای فنی و تحقیق و توسعه شرکت زیست ابزار پژوهان، توضیحات تکمیلی را ارائه داد. شایان ذکر است که شرکت زیست ابزار پژوهان با بهره‌گیری از فناوری نانو، در حال حاضر، کیتهای تشخیص سریع مانند کیتهای تشخیص سریع بارداری، کیت تشخیص سریع مورفین، آمفتامین و متامفتامین تولید می‌کند. به دلیل مساحت سطحی زیاد نانوذرات مورد استفاده در این کیتها، زیرلایه موجود در این محصول می‌تواند توسط آنتی‌بادی‌های متفاوت عامل‌دار شود که منجر به حساسیت بیشتر آزمون میشود. نانوذرات به دلیل اندازه‌های کوچک میتوانند به‌راحتی در میان تخلخل‌های نیترو سلولز حرکت کرده و به خط آزمون برسند که این مهم برای استفاده در آزمون تشخیص سریع ضروری است. در راستای فرآیندهای تشخیص پزشکی، این شرکت قادر به تولید محصولات و دستگاه‌ها در این حوزه است که از جمله آن میتوان به کیت تشخیص سریع بارداری، کیت تشخیص سریع مورفین، آمفتامین و مت آمفتامین، سرم تشخیص تخمک‌گذاری، کیتهای تاییدی استخراج همزمان انواع مواد مخدر مبتنی بر نانوذرات، دستگاه خودکار استخراج مواد مخدر، کیتهای تخلیص اسیدهای نوکلئیک، دستگاه خودکار تخلیص و تشخیص ملکولی و دستگاه خودکار ایمنوآنالایزر مبتنی بر نانوفیبره اشاره کرد.
در این دوره، مهندس محمدحسین سیفی، کارشناس حوزه تجهیزات پزشکی و سلامت ستاد نانو نیز به موضوع تجاری سازی تجهیزات پزشکی و ادوات تشخیصی پرداخت. تشریح بازار جهانی محصولات آرایشی و بهداشتی به تفکیک مناطق، بررسی روند بازار جهانی محصولات بهداشتی و مراقبت از پوست، کاربرد فناوری نانو در محصولات بهداشتی و آرایشی و سلامت محور و نانومواد مورد استفاده در هر یک، بررسی محصولات 10 برند پیشرو محصولات آرایشی و بهداشتی در جهان و پتانسیلها و محصولات صنعتی فناوری نانو در کشور، از جمله محورهای صحبتهای سیفی در این دوره بود.
در ادامه دکتر نیلوفر ناظری، مدیر تحقیق و توسعه شرکت توسعه فناوری ویستا اکسیر، به معرفی محصولات فناوری نانو ساخت ایران، و تشریح فواید و کاربردهای هر یک از آنها پرداخت. از این طریق محصولات حوزه بهداشت و سلامت که دارای گواهی نامه نانومقیاس صنعتی بوده و در مقیاس صنعتی به بازار عرضه شده اند، به علاقمندان معرفی شد.
همچنین مهندس منصور همتی، رئیس هیئت مدیره شرکت نانو پوشش فلز، با موضوع کاربردهای فناوری نانو در ضدعفونی کننده ها، به ارائه مباحث مطرح در این محصولات پرداخت. همتی با اشاره به اینکه استفاده از ضدعفونی کننده ها با شیوع کرونا، اهمیت زیادی پیدا کرده است، بر لزوم توجه به ضدعفونی کردن سطوح و دستها، تأکید نمود. وی در بیان عملکرد ضدعفونی کننده های نانویی شرکت اظهار داشت که نانوضدعفونی کننده های نانوبیوساید، از طریق ایجاد فیلم بروی سطوح، فیلترها وممبرانها (غشاها)، علاوه بر جلوگیری از رشد میکروارگانیزمها باعث میشوند تا آب خروجی در تماس با فیلم تشکیل شده بر روی فیلتر کربنی یا شنی عاری از میکروب گردد.
در ادامه دوره صنعتی کاربردهای فناوری نانو در حوزه بهداشت و سلامت، دکتر محمدرضا سعادت، مدیر مارکت، فروش و صادرات شرکت اکسیرنانوسینا، با مبحث داروهای بر پایه فناوری نانو، به ارائه مطالب پرداخت. ژل موضعی درمان سالک (سینا آمفولیش)، کپسول سینا کورکومین و نانوداروی ضد سرطان (سینا دوکسوزوم)، از جمله محصولات مهم این شرکت است که نحوه ساخت و عملکرد اینگونه محصولات به علاقمندان عرضه شد. به گفته وی، ژل موضعی درمان سالک (سینا آمفولیش)، در درمان بیماری سالک و بیماری‌های قارچی موضعی مؤثر است و باعث کاهش فعالیت‌های میکروبی در اثر مصرف دارو و عوارض کمتر دارو و قیمت تمام شده پایین‌تر نسبت به داروهای مرسوم سالک میشود. همچنین محصول سینادوکسوزوم حاوی دوروکسوروبیسین هیدروکلراید لیپوزمال است که باعث کاهش عوارض جانبی دوکسوروبیسین میشود و در درمان سرطان‌های مختلفی به کار می‌رود. این نانودارو، با توجه کارایی بالایی که به علت ماهیت لیپوزومال خود دارد، در سرطان‌های متاستاتیک متعددی نظیر سرطان‌های متاستاتیک سینه و تخمدان و همچنین در مولتیپل می‌لوما و کاپوسی سارکومای بیماران مبتلا به ایدز اثر قابل توجهی دارد. دکتر سعادت به فناوری سیناکورکومین نیز اشاره کرد و اظهار داشت که قراردادن کورکومین در نانومیسلهای داروی مکمل سیناکورکومین، باعث انحلال و پخش آن در آب و ایجاد قابلیت جذب کورکومین توسط بدن می شود. به طور کلی مهمترین اثرات بیولوژیکی زردچوبه و کورکومین اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و پیشگیری کننده از سرطان است که خواصی همچون بهبود دهنده عملکرد کبد و دستگاه گوارش، درمان کمکی دیابت، ترمیم کننده بافت های آسیب دیده، کاهش دهنده عوارض شیمی درمانی، جلوگیری کننده از تشکیل لخته در عروق، کمک به درمان آلزایمر و پارکینسون و پایین آورنده کلسترول است.
دکتر اشرف السادات حاتمیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و عضو هیئت مدیره شرکت مبتکران پاکفن، با موضوع نسل جدید ضدعفونی کننده ها، به ارائه توضیحات پرداخت و به کاربردهای فناوری نانو در رهایش دارو، تشخیص، تصویربرداری، درمان و بیومواد(مواد زیستی نانو) اشاره کرد. همچنین نحوه ساخت ضدعفونی کننده ها و انواع روشهای موجود بصورت آزمایشگاهی و صنعتی توضیح داده شد.
در این دوره، مهندس علیرضا هدایتی منش، مدیر بازرگانی شرکت کیمیا شیمی سهند، به کاربردهای فناوری نانو در صنعت شوینده ها پرداخت. محلول پاک‌کننده سطوح استیل،اسپری پاک‌کننده تبلت و موبایل، اسپری پاک‌کننده صفحات نمایش LED , LCD، محلول شوینده بدنه خودرو بدون استفاده از آب، محلول شوینده موتورخودرو بدون استفاده از آب، محلول پاک‌کننده چند‌منظوره و اسپری پاک‌کننده شیشه از جمله محصولات این شرکت است که مواد مصرفی جهت تولید این شوینده ها و ویژگیهای حاصل از آن، به حاضران توضیح داده شد.
سپس دکتر نریمان اکبری، معاون مدیر عامل شرکت کیتوتک، محصولات ترمیمی زخم بر پایه فناوری نانو را بیان نمود. شایان ذکر است که شرکت کیتوتک، یک شرکت دانش بنیان تولید کننده پانسمان‌های نوین زخم، بندآورنده‌های خونریزی و محلولهای ضدعفونی کننده بر پایه نانوذرات برای اولین بار در خاورمیانه می‌باشد، محصولات ترمیمی شرکت کیتوتک دارای ۵ ثبت اختراع بین المللی از کشورهای انگلستان، آلمان، فرانسه، دانمارک و ایرلند بوده و همچنین ۱۶ ثبت اختراع ملی می‌باشد.
در بخش پایانی این وبینار صنعتی، دکتر مریم مهاجری، مدیر عامل شرکت فناوری نانو دارو البرز، بعنوان آخرین موضوع ارائه، به تبیین کاربردهای نانو حامل ها در صنعت دارو پرداخت. کاربرد نانوذراتی همچون نانوذرات مغناطیسی و هیدروژل توضیح داده شد و شرایط قرارگیری نانوذره در محلول حاوی دارو از جمله تغییر شرایط فیزیکی و فشار اسمزی، نشان داده شد. شایان ذکر است که محصولات شرکت البرز نانودارو بیشتر متمرکز بر نانوحاملهای آبی متمرکز بوده و بیش از یازده مدل از اینگونه نانوحاملها در شرکت مورد تحقیق و بررسی و تولید قرار گرفته است.
در پایان هر ارائه، حاضران به بیان دیدگاهها و پرسش و پاسخ پرداختند و نظرات خود را اعلام نمودند. در پایان سلسله وبینارها نیز، برای کلیه شرکت کنندگان، گواهی پایان دوره از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو صادر شد. این دوره در روز یکشنبه 5 مرداد 99، با اجرای نخست لایوتور مجازی از نمایشگاه توانمندیهای صنعتی فناوری نانو پایان یافت.
شایان ذکر است کلیه علاقمندانی که تمایل به دریافت فایلها و ویدیوهای این دوره صنعتی و نیز مجموعه های تهیه شده ویدیویی از دوره های آموزشی صنعتی فناوری نانو در گذشته را دارند، میتوانند از طریق IPS@nano.ir مکاتبه نموده و یا با شماره تلفن 09190399061 تماس حاصل نمایند.
