تجاریسازی، مجموعه تلاشهایی است که بهمنظور فروش فعالیتهای تحقیقاتى باهدف کسب سود و ارتباط هرچه بیشتر آموزش و پژوهش با اهداف اقتصادی و اجتماعی انجام میشود.
تجاریسازی فرآیندی است که طی آن ایده و نتیجه یا تولیدات حاصل از بخشهای تحقیقاتى در دانشگاهها، مراکز تحقیقاتى و بخشهای صنعتى به محصولات، خدمات و فرآیندهای قابلعرضه در بازار تبدیل میشود و از طریق آن یافتههای حاصل از تحقیق به بازار آورده میشوند و ایدهها یا یافتههای جدید به محصولات و خدمات جدید یا فناوریهای قابلفروش در سراسر جهان، توسعه مییابند.
تجاریسازی فناوری، خلق محصول، خدمت یا فرآیند جدیدی مبتنی بر رفع تقاضای جدید اســت و رفع آن مســتلزم تلاش مســتمر در راه تبدیل نتایج به محصولات و خدمات جدید و بازاریابی موفق آنهاست. تجاریسازی به انتقال فناوری بســیار نزدیک اســت. بهعبارتدیگر فرآیند تجاریسازی، همان فرآیند انتقال دانش و فناوری از مراکز تحقیقاتی مانند مراکز رشــد و پارکهای علم و فناوری به صنایع موجود یا کسبوکارهای جدید است. درواقع تجاری کردن فرآیندی است که از طرح کردن و پروردن یک ایده آغاز میشود و به سمت تولید (کالا و خدمات) و درنهایت فروش آن به مشتری (صنعت یا استفاده کننده نهایی) میانجامد.
ایجاد بســترهایی برای دانش، علاوه بر فراهم آوردن ارزشهای اقتصادی برای سازمانها، منجر به رشــد اقتصادی و فنی جامعه میشود. ازآنجاکه به بازار رســانیدن یک محصول میتواند تضمینکننده موفقیت و بقای سازمانها باشد، تجاریسازی بهعنوان یک عامل حیاتی مطرح شــده اســت. در سازمانهای تحقیقاتــی نیز تحقیقات، بدون تجاریسازی یک محصــول معنایی ندارد. در همین راستا نیز تا فناوری منتقل شده، توسعه نیابد، نمیتوان گفت فرآیند انتقال فناوری تکمیل شــده اســت. اهمیت تجاریسازی فناوری به حدی است که در حال حاضر بسیاری از مؤسسات تحقیقاتی با بهرهگیری از خدمات مشــاورهای و انجام پروژههای تحقیقاتی بهصورت همکاری مشترک به تجاریسازی فناوری خود رسمیت دادهاند و تعداد اینگونه مراکز خدمات مشاورهای در کشــورهای پیشرفته صنعتی در حال افزایش اســت.
تجاریسازی نتایج تحقیقات و یا تولید صنعتی نمونههای تحقیقاتی علاوه بر صرفهجویی ارزی و ایجاد انگیزه تحقیق، دستاوردهای تازهای به همراه دارد که ازجمله میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- توسعه اقتصادی کشور
- ارتقای سطح فناورانه کشور و تولید مواد نو با استفاده از فناوریهای پیشرفته
- بالا بردن سطح طراحی و توانایی ساخت داخل
- اشتغالزایی و ایجاد زمینههای جدید فعالیت برای نیروی کارا و متخصص
- حمایت از صنعت و بالا بردن توان مهندسی برای صدور خدمات به خارج
- زمینهسازی گسترش صنایع وابسته، بالادستی و پاییندستی
- بالا بردن قدرت رقابتی در جهت صدور کالای ساخت داخل و به دست آوردن سهم بالاتر در تجارت جهانی
- ایجاد اعتماد نسبت به تحقیقات کاربردی و توسعهای
منبع : آبادیان، مرتضی، جهانیسازی فعالیتهای تحقیق و توسعه، مدلها و دستاوردها، 1386.