فرایند هیدروژناسیون یکی از واکنشهای شیمیایی مهم است که نقش کلیدی در صنایع مختلفی همچون پتروشیمی، صنایع غذایی، داروسازی، صنعت چاپ و تولید مواد شیمیایی کشاورزی ایفا میکند. از جمله کاربردهای رایج این فرایند میتوان به تبدیل روغنهای مایع به روغنهای جامد و بهبود کیفیت سوخت اشاره کرد. هرچند روشهای دیگری نیز برای تبدیل ترکیبات غیراشباع به اشباع وجود دارد، اما فرایند هیدروژناسیون به دلیل کارایی بالا، هزینه مناسب، قابلیت استفاده در مقیاسهای صنعتی و سابقه موفق، همچنان روش غالب در این حوزه به شمار میرود.
واکنش هیدروژناسیون معمولاً در حضور کاتالیستهایی مانند نیکل، پالادیوم و پلاتین انجام میشود. این کاتالیستها با کاهش انرژی فعالسازی واکنش، روند هیدروژنه کردن را تسهیل میکنند. انتخاب کاتالیست مناسب میتواند بر بازدهی و کیفیت فرایند تأثیرگذار باشد. در این میان، استفاده از فناوری نانو در تولید نانوکاتالیزورها مزایای قابل توجهی به همراه داشته است. نانوکاتالیزورها به دلیل ابعاد بسیار کوچک خود، سطح فعال بالایی دارند و میتوانند فرایند هیدروژناسیون را در شرایط ملایمتر (دما و فشار پایینتر) انجام دهند که این موضوع به کاهش مصرف انرژی و هزینه فرایند منجر میشود.
امروزه تحقیقات متعددی برای بهبود عملکرد کاتالیستهای هیدروژناسیون با بهرهگیری از فناوری نانو در حال انجام است. در ایران نیز برخی شرکتهای دانشبنیان موفق به تولید نانوکاتالیزورهای فرایند هیدروژناسیون شدهاند. بازار جهانی کاتالیستهای هیدروژناسیون بسیار گسترده است. همچنین در کشور، این کاتالیستها در زنجیرههای تولید هیدروژن، متانول و آمونیاک کاربرد فراوانی دارند که نشان از اهمیت و ظرفیت بالای بازار این محصولات در ایران و جهان دارد. این گزارش به بررسی فرایند هیدروژناسیون، مقایسه آن با روشهای جایگزین، معرفی انواع کاتالیستهای مورد استفاده، نقش فناوری نانو در بهبود عملکرد این کاتالیستها و ارزیابی بازار داخلی و جهانی نانوکاتالیزورهای این فرایند پرداخته است.
گزارش صنعتی کاربرد نانوکاتالیستها در فرآیند هیدروناسیون صنعتی را از اینجا دانلود کنید.
