نانومواد ایرانی جهت ممانعت از رسوب در شریانهای نفتی

یکی از مشکلات رایج در صنعت نفت، ته‌نشینی مواد آلی سنگین مانند آسفالتین روی سنگ مخزن، درون چاه‌های تولید، لوله‌های انتقال و مخازن ذخیره است.

آسفالتین از جمله برش‌های سنگین نفت خام است که تشکیل و ته‌نشست آن در چاه‌های نفت باعث کاهش قطر لوله مغزی و یا انسداد مسیر جریان می‌شود و این پدیده صدمات جبران‌ناپذیری به عملکرد چاه و مخزن وارد می‌آورد و کاهش میزان برداشت نفت از میادین را به دنبال دارد.

شرکت دانش‌بنیان بهره افزایان زاگرس شیمی توانسته با ثبت و تولید افزودنی بازدارنده رسوب آسفالتین (Nanostructured asphaltene Inhibitors) اقدامی مؤثر در رفع این چالش انجام دهد.

این افزودنی نانوساختار با دوز کمتر از ppm100 در ستون چاه‌های نفت تزریق می‌شود و از تشکیل و ته‌نشست آسفالتین در ستون چاه و تأسیسات سطح‌الارضی ممانعت می‌کند.

نتایج پایداری آسفالتین در حضور این گونه محصولات و مقایسه آن با محصولات تجاری موجود نشان می‌دهد این محصول نانوساختار علاوه بر قیمت ارزان‌تر با دوز بسیار کمتر می‌توانند پایداری آسفالتین و ممانعت از تشکیل رسوب و ته‌نشست آن را به همراه داشته باشند. همچنین این محصول می‌تواند به‌عنوان پراکنده‌ساز آسفالتین در تأسیسات سطح الارضی مورداستفاده قرار گیرد.

گفتنی است در دنیا محصولات نانوساختار بازدارنده تشکیل رسوب آسفالتین توسط شرکت‌های بزرگ نفتی تولید می‌شوند و پیش از این نیز، با توجه به عدم تولید این گونه محصولات در داخل کشور، تأمین نیاز داخلی تماماً از طریق واردات صورت می‌گرفته است.

همچنین هزینه استفاده از این محصول در میادین نفتی از نمونه‌های وارداتی بسیار کمتر است و تولید این محصول در داخل کشور که با دوز کمتری از آن می‌توان از تشکیل رسوب و ته نشست آسفالتین در ستون چاه‌های نفت ممانعت کرد، موجب صرفه‌جویی ارزی خواهد شد.

شرکت بهره افزایان زاگرس شیمی در سال ۱۳۹۷ با هدف تولید مواد شیمیایی موردنیاز صنایع بالادستی نفت راه‌اندازی شد. این شرکت هم‌اکنون محصولاتی نظیر دیمولسیفایر (تعلیق شکن)، آنتی فوم، بازدارنده آسفالتین، دیسپرسانت آسفالتین، ضدخوردگی فاز نفت، ضدخوردگی فاز گاز، ضدخوردگی فاز آب، رسوب‌زدای فاز آب و بایوساید را تولید می‌کند.

شرکت بهره افزایان زاگرس شیمی توانسته با تولید محصولات نانوساختار بازدارنده تشکیل رسوب آسفالتین، ضمن دریافت تأییدیه از تست‌های عملکرد، به جمع شرکت‌های دانش‌بنیان وارد شده و تأییدیه نانومقیاس را نیز برای محصولات خود کسب کند.

کارکرد محصول تولیدی به نحوی است که تمامی شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت ایران به این محصول نیاز دارند. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، شرکت نفت و گاز اروندان، شرکت نفت مناطق مرکزی، شرکت نفت فلات قاره و… اشاره کرد و مسئولان شرکت بهره افزایان زاگرس شیمی نیز در حال حاضر مشغول رایزنی برای انعقاد قرارداد فروش این محصول به برخی از این شرکت‌ها هستند.

مسئولان این شرکت همکاری ستاد توسعه فناوری‌نانو و شرکت ملی نفت را برای معرفی این محصول به شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت و قرار گرفتن آن در vendor list شرکت نفت ضروری می‌دانند.

به‌طور کلی مقدار مصرف سالانه این محصول در صنعت نفت ایران بالغ بر ۱۰ میلیون لیتر است و شرکت بهره افزایان زاگرس شیمی توانایی تولید سالانه ۱۲ میلیون لیتر از این محصول را دارا است.