صنعت الکترونیک چاپی: فرصت‌ها و چالش‌های اقتصادی و فناورانه

صنعت الکترونیک چاپی: فرصت‌ها و چالش‌های اقتصادی و فناورانه

الکترونیک چاپی به معنی استفاده از روش‌های مرسوم چاپ برای تولید افزاره‌های الکترونیکی است. از سال‌ها پیش این فناوری در ساخت گرمکن شیشه‌های خودرو، آنتن‌ها و خطوط هادی افزاره‌های الکترونیکی استفاده می‌شده و امروزه کاربرد آن در حال گسترش به حوزه‌ نمایشگرها، حسگرها، بسته‌بندی‌های هوشمند، سلول‌های خورشیدی و باتری‌ها است. این روند رشد از کارایی فناوری الکترونیک چاپی در تولید افزاره‌های سبک، انعطاف‌پذیر، ارزان و سازگار با محیط‌زیست در سطوح وسیع نشأت می‌گیرد. البته تاکنون رویکرد اصلی الکترونیک چاپی، جایگزینی فناوری‌های پیشین نبوده است؛ بلکه بیشتر برای بهبود قابلیت‌های افزاره‌های موجود و کاهش هزینه تولید آن‌ها استفاده شده یا اینکه به کمک آن، کاربردهایی نوین همچون «الکترونیک یک‌بار مصرف» پدیدار شده‌اند که بازار بزرگی برای آن‌ها متصور است. برآوردها نشان می‌دهد که حجم این بازار به صدها میلیارد دلار خواهد رسید. از این رو، بیش از ۳۰۰۰ شرکت صنعتی و مؤسسه علمی (با نسبت تقریباً مساوی) در دنیا روی این فناوری متمرکز هستند.

اکثریت قریب به اتفاق جوهرهای مورداستفاده در فناوری الکترونیک چاپی، از ذرات نانومتری معلق در یک ملاء مایع تشکیل می‌شوند. در صورتی که این ذرات ابعاد نانومتری نداشته باشند، به سرعت ته‌نشین می‌شوند و تعلیق حاصل پایدار نخواهد بود. این شرط پایداری برای چسب‌های هادی و نیمه‌هادی مورداستفاده در این فناوری نیز صادق است. به علاوه، ریزساختار نانومتری لایه‌های چاپی در بسیاری از ادوات الکترونیکی، همچون حسگرهای گاز و رطوبت، سلول‌های خورشیدی و باتری‌ها، موجب بهبود عملکرد افزاره می‌شود. از این رو، فناوری نانو بخش جدایی‌ناپذیر الکترونیک چاپی به شمار می‌رود.

در این گزارش به بررسی فرصت‌ها و چالش‌های کنونی الکترونیک چاپی و پیش‌بینی بازار آتی آن پرداخته می‌شود.