نانومحصولات ایرانی در عملیات بومی‌سازی تجهیزات مناطق نفت‌خیز جنوب

مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت­‌خیز‌جنوب از بومی‌سازی و ساخت تجهیزات با فناوری (High Tech) مورد نیاز صنعت نفت با تمرکز بر هم‌افزایی و استفاده حداکثری از تجربه صنعت و توان علمی دانشگاه‌­ها خبر داد. پکر و پلاک متورم‌شونده نانویی برای چاه‌های نفت در لیست این تجهیزات قرار دارند.

مهندس احمد محمدی با اشاره به آغاز فرآیند تولید ۱۰۰ ابزار توپک انبساطی قابل نصب/برداشت (Inflatable Retrievable Packer) توسط دانشگاه صنعتی شریف، در این­ باره گفت: «این پروژه با هدف طراحی و ساخت ابزار و تجهیزات دارای فناوری بالا و کاهش یا قطع وابستگی کشور به شرکت‌­های خارجی بخصوص در شرایط خاص فعلی کشور آغاز شده است. این پروژه با همکاری شرکت ملی مناطق نفت­‌خیز جنوب به منظور کاربرد برای عملیات مختلف درون چاهی از جمله تزریق اسید انتخابی، تزریق ژل، تزریق سیمان و چاه آزمایی راه‌اندازی شده است.»

پکر و پلاک متورم‌شونده نانویی نیز که توسط شرکت کیا صنعت شریف طراحی و تولید شده، در لیست تجهیزات مورد استفاده در مناطق نفت خیز جنوب قرار دارد.

پکرهای متورم شونده یکی از مهم‌ترین انواع پکرها در فرایندهای مربوط به تعمیر، نگهداری و تحریک چاه‌های نفت و گاز هستند. این ابزارها امکان انجام عملیات‌هایی مانند تحریک چاه، اسیدزنی، تعمیرات سرچاهی و بسیار از عملیات‌های دیگر را بدون خارج کردن رشته تولیدی میسر می‌سازند. این نوع از پکرها از درون لوله مغزی عبور داده می‌شوند و پس از رسیدن به عمق موردنظر، متورم شده و عملیات آب‌بندی لوله جداری چاه‌های نفت و گاز را انجام می‌دهد. نسبت تورم بسیار بالای این ابزار قابلیت آب‌بندی لوله‌ جداری تا قطر ۳ برابر قطر اولیه ابزار را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. پکر متورم‌شونده پس از اتمام عملیات موردنظر، تا رسیدن به سایز اولیه فروکش می‌کند و از چاه خارج می‌شود.

این پکرها عملکرد مشابه با نمونه‌های خارجی دارند، در حالی‌که با توجه به شرایط فعلی استفاده از این پکرها زمان تعمیر چاه را به کمتر از یک ماه کاهش داده است در حالی‌که برای استفاده از فناوری خارجی به شش ماه تا یک سال زمان نیاز است.

امکان استفاده در چاه‌های عمودی، افقی و مایل، متعادل‌سازی فشار پیش از فروکش به‌منظور جلوگیری از آسیب رسیدن به پکر، امکان فرستادن ابزار به درون چاه به کمک لوله مغزی سیار و کابل و امکان انجام عملیات بدون نیاز به خارج کردن رشته تولیدی از جمله مزیت‌های این فناوری است.